Een notaris moet kantoor houden binnen zijn standplaats. Een hervorming van de gerechtelijke kantons maakt het echter noodzakelijk om, voor sommige notarissen, opnieuw af te lijnen wat hun standplaats precies is. Vroeger had deze standplaats, ook een directe impact op de keuze van woonplaats van de notaris. De wet van 6 juli 2017 heeft hier echter verandering in gebracht.

Standplaats van de notaris

Een notaris moet kantoor houden binnen het grondgebied van zijn standplaats. Een duidelijke geografische afbakening van de standplaats is dan ook cruciaal. De hervorming van de gerechtelijke kantons (door de wet van 25 december 2017) maakt het nodig de regels opnieuw te verduidelijken.

De verduidelijking is meer bepaald van tel voor notarissen die, volgens hun (laatste) aanstellingsbesluit, benoemd zijn vóór 1 januari 2018  in een deel van een gemeente, in een kanton binnen een gemeente of in een gemeente die sindsdien gefuseerd is:

• Als het grondgebied van de gemeente uit het benoemingsbesluit kleiner dan of gelijk is aan het grondgebied van één gerechtelijk kanton, dan is hun (nieuwe) standplaats de gemeente waar hun standplaats was op 1 januari 2018 (ogenblik van de inwerkingtreding van de hierboven vermelde wet).
• Als het grondgebied van de gemeente (of van de fusiegemeente waarvan de voormalige gemeente nu deel uitmaakt), groter is dan het grondgebied van één gerechtelijk kanton, dan wordt hun (nieuwe) standplaats (het deel van de gemeente bestaande uit) het kanton waarin hun kantoor gelegen was op 1 januari 2018.

Geen verplichte woonplaats meer

Vroeger bestond de verplichting voor de notaris om, binnen het gebied van de hem of haar aangewezen standplaats, ook zijn of haar woonplaats te vestigen. De wet van 6 juli 2017 schrapte deze verplichting.  Wat overbleef is de verplichting om in de aangewezen standplaats ‘kantoor’ te houden. De notaris moeten er niet langer ‘verblijven’.

De verplichte woonplaats van de notaris vinden we trouwens ook nog terug in artikel 107 BW. Dit artikel werd door de Potpourri-wet V niet gewijzigd. Toch blijkt uit de voorbereidende werken wel expliciet dat de wetgever aan de notaris geen verplichting (meer) wilde opleggen om in de gemeente waar zijn standplaats gevestigd is, ook daadwerkelijk te wonen. De notaris heeft voortaan dus geen verplichte of wettelijke woonplaats meer!

Het MeerStandplaatsenKantoor

Is een notaris lid van een ‘MSK’, een MeerStandplaatsenKantoor, dan moet hij of zij geen kantoor houden in zijn/haar standplaats. De notaris is dan wel verplicht in zijn/haar standplaats  een ‘antenne’ te behouden: een plaats waar de notariële dienstverlening verzekerd wordt, en kan de notaris voortaan ‘kantoor houden’ in elke ‘antenne’ van de associatie.

Auteur Hans De Decker is naast notaris eveneens professor aan de VUB voor de Manama Notariaat, waar hij de cursussen Inrichting Notariaat en Notariële Deontologie doceert.

In de reeks Organisatie van het Notariaat worden in een aantal korte bijdragen de verschillende aspecten van de inrichting van het notariaat belicht. Deze reeks is gebaseerd op de bijdrage van de heer notaris Hans De Decker “Inrichting van het Notariaat: dynamischer dan je op het eerste gezicht zou vermoeden!” in Rechtskroniek voor het Notariaat, deel 36. Zijn volledige artikel kunt u daar lezen.

Geïnteresseerd? Het ABONNEMENT 2020 omvat twee delen Rechtskroniek voor het Notariaat: deel 36 & 37.