Het hof van beroep te Gent heeft zich op 26 september 2023 uitgesproken over de toepassing van de erfbelasting in het kader van een aantal levensverzekeringen waarvan de reserve werd overgedragen naar enkele nieuwe polissen.

Tijdstip van het geldelijk voordeel

De fictiebepaling in de erfbelasting die levensverzekeringen viseert (art. 2.7.1.0.6 VCF), knoopt aan bij het tijdstip waarop het geldelijk voordeel wordt bekomen, met name de uitkering van het contract aan de begunstigde of de afkoop van het contract door de verzekeringnemer.

Vermits dit niet steeds samenvalt met het overlijden van de erflater in wiens nalatenschap de polis moet worden belast, is het goed mogelijk dat de polis pas belast wordt na het overlijden (namelijk op het ogenblik van de uitkering of afkoop). U kan hierover meer lezen in onze vorige artikels.

Start van een nieuwe aangiftetermijn

Op het ogenblik van de afkoop of uitkering start er een nieuwe aangiftetermijn van vier maanden in de erfbelasting. Tijdens deze periode heeft de belastingplichtige de tijd om dit aanvullend actief bijkomend aan te geven.

In voormelde zaak had de belastingplichtige geen spontane nieuwe aangifte ingediend en had VLABEL ambtshalve een aanslagbiljet gevestigd om de reserves van deze levensverzekeringscontracten die werden overgeboekt in nieuwe polissen te belasten met erfbelasting. De belastingplichtige ging hiermee niet akkoord en was van oordeel dat er geen afkoop was gebeurd.

Geen verschil tussen uitkering aan verzekeringnemer en overdracht van beschikbare reserves?

Het hof van beroep te Gent heeft geoordeeld dat voor de toepassing van de erfbelasting er geen verschil bestaat tussen het afkopen van een levensverzekeringsovereenkomst gevolgd door een uitkering aan de verzekeringnemer enerzijds en het afkopen van een levensverzekeringsovereenkomst gevolgd door de overdracht van de beschikbare reserves in een nieuwe levensverzekeringsovereenkomst anderzijds. Het feit dat de belastingplichtige de gelden heeft overgedragen naar een nieuw verzekeringscontract houdt in dat deze over het geld kon beschikken en er ook effectief over heeft beschikt. De overdracht van reserves in een nieuwe polis kwalificeert als een afkoop. Bijgevolg moest er een nieuwe aangifte van nalatenschap worden ingediend en moet er bijkomend erfbelasting worden betaald.

Voorts laat het hof van beroep te Gent duidelijk verstaan dat de nieuwe aangiftetermijn van de belastingplichtige begint te lopen op het ogenblik dat de afkoop van het levensverzekeringscontract juridisch voltrokken is. Er bestond dan ook geen twijfel over de termijn waarbinnen de belastingplichtige de nieuwe aangifte moest indienen, zodanig dat vaststaat dat de belastingplichtige heeft nagelaten om de afkoop tijdig aan te geven.

Cazimir