Alle vonnissen, arresten en conclusies van advocaten in rechtszaken gaan eind 2017 eindelijk digitaal. Dat kondigt minister Koen Geens aan in zijn beleidnsnota.

Advocaten zullen vanaf eind volgend jaar in alle Belgische rechtbanken hun conclusies in rechtszaken kunnen neerleggen via elektronische weg. Tegen dan zullen ook alle vonnissen en arresten eindelijk in een grote computerdatabank belanden. Zodat alle afschriften van vonnissen en arresten elektronisch aangemaakt, getekend en verzonden kunnen worden naar de partijen. Dat staat in de nieuwe beleidsnota van minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Ook zullen de notarissen volgend jaar naast de oprichtingsakten van vennootschappen alle wijzigingsakten digitaal kunnen indienen bij de handelsrechtbanken. Tegelijk belooft minister Geens in strafonderzoeken de papiermolen weg te werken door politie, gerecht, gevangenen en advocaten elektronisch processen-verbaal te laten uitwisselen en inkijken.

Behalve die maatregelen om ons rechtsapparaat te informatiseren kondigt Geens nog initiatieven aan om justitie en andere diensten die onder zijn bevoegdheid vallen, vooruit te helpen.

1 VERDACHTEN BELANDEN SNELLER OP DE BEKLAAGDENBANK.

Deze week haalde een van de oudste strafzaken van België, de fraudezaak rond textielgroep Beaulieu, nog eens de pers. Na een kwarteeuw zijn de verdachten in die beruchte fraudezaak nog altijd niet doorverwezen naar de strafrechter. Ook in de zaak-Fortis zijn de verdachten na acht jaar nog altijd niet verwezen naar de beklaagdenbank. Minister Geens wil die strafprocedure een pak versnellen door de raadkamer af te schaffen. Nu moeten de verdachten na een gerechtelijk onderzoek nog eerst door de raadkamer verwezen worden naar de rechter voordat hun proces ten gronde kan beginnen. En dat vertraagt de behandeling van rechtszaken. Ook zal niet meer een onderzoeksrechter een onderzoek leiden, maar een openbaar aanklager. De rechters zullen alleen nog controle uitoefenen op het onderzoek. Slachtoffers zullen dan weer geen onderzoek meer kunnen afdwingen via een ‘burgerlijke partijstelling’. Daarvoor zal de CD&V’er het wetboek van strafvordering veranderen.

2 GERECHTSGEBOUWEN WORDEN NIET LANGER AMATEURISTISCH BEHEERD.

Het justitiepaleis van Brussel staat al jaren in de steigers en brokkelt binnenin letterlijk af. Een deel van de gerechtsgebouwen in ons land is hopeloos verouderd. Vanaf volgend jaar zullen die gebouwen veel professioneler worden beheerd. Daarvoor haalt minister Geens het beheer van de gebouwen eindelijk weg bij de magistraten. In elk van de vijf grote rechtsgebieden (Brussel, Gent, Antwerpen, Luik en Bergen) zullen ‘regiomanagers’ met een team van medewerkers instaan voor zowel het onderhoud als voor de veiligheid van de gerechtsgebouwen. Vanaf volgend jaar zullen risicovolle rechtszaken ook kunnen plaatsvinden in strenger beveiligde gebouwen. Voorts worden de onthaalbalies in de gerechtsgebouwen vernieuwd en beter beveiligd.

3 ER KOMEN MEER MAGISTRATEN.

Behalve de parketten wil Geens ook de rechtbanken versterken, zeker de rechtbank van eerste aanleg in Brussel. Hij zet daarom in op de aanwerving van 338 medewerkers, onder wie 62 magistraten, waarvoor hij op jaarbasis in ruim 15,1 miljoen euro voorziet. In de strijd tegen het terrorisme maakt de minister 23,4 miljoen euro extra vrij om de gemaakte gerechtskosten te dekken. Maar tegelijk wil Geens de kosten die justitie maakt om misdrijven te onderzoeken, onder andere voor telefoontaps, DNA-analyses en het aanstellen van deskundigen, beter in de hand houden. Daarom worden ‘gerechtskostenbureaus’ opgericht: gespecialiseerde cellen bij de griffies die beter de boekhouding bijhouden en zittingen organiseren.

4 ALLE STRAFFEN WORDEN UITGEVOERD.

In de Belgische gevangenissen zullen 1.432 plaatsen worden bijgebouwd of vernieuwd, naast 860 extra plaatsen voor geïnterneerden. Hoewel er al minder gevangenen zijn (zo’n 10.250) dankzij de repatriëring van illegalen en de verhuizing van geïnterneerden naar een psychiatrisch centrum, zijn er nog altijd te weinig plaatsen (9.584). Toch gaat Geens via het nieuwe Wetboek van Strafvordering garanderen dat alle straffen echt worden uitgevoerd, van de werkstraffen, straffen met elektronische enkelbanden tot de effectieve celstraffen.

5 STAATSVEILIGHEID KRIJGT GROTERE ROL.

De strijd tegen het terrorisme blijft een topprioriteit voor de Staatsveiligheid, die zich moet aanpassen aan de verschuiving van de dreiging van strijders in Syrië en andere landen naar ‘homegrown terrorist fighters’ in eigen land. De Staatsveiligheid werkte met Geens een meerjareninvesteringsplan uit voor een bedrag van 21 miljoen euro en een versterking met 107 extra mensen. Maar de minister wil ook de rol van de inlichtingendienst vergroten door die niet alleen nota’s te laten schrijven over bedreigingen, maar ze nog meer ondersteuning te laten geven aan de regering en de overheidsdiensten wanneer die beslissingen nemen die de nationale veiligheid beïnvloeden.

VAN GOKKEN OP CAFÉ TOT NIEUWE DNA-DATABANKEN

In zijn beleidsnota van 69 bladzijden overloopt minister van Justitie Koen Geens (CD&V) nog een hele reeks ‘kleinere’ maatregelen.

Zo wil Geens via een Koninklijk Besluit het aantal goktoestellen in cafés inperken. Omdat jongeren daardoor veel gemakkelijker gokverslaafd raken.

In de strijd tegen de vervalsing van sportwedstrijden wil de minister een nationaal platform tegen matchfixing oprichten met alle bevoegde diensten.

De douane zal auto’s in beslag mogen nemen zonder tussenkomst van de rechter, als de eigenaar nog openstaande boetes of schulden heeft.

Er komen strengere straffen voor zware verkeersmisdrijven, als iemand vluchtmisdrijf pleegt of onverzekerd, zonder rijbewijs of dronken rijdt.

De politieparketten zullen om beter boetes te innen, sommige taken mogen uitbesteden aan een callcenter en een backoffice van Bpost.

Om de rechtsbijstandsverzekering te promoten zal Geens die koppelen aan een belastingvermindering.

In de strijd tegen illegale vuurwapens maakt de CD&V’er komaf met de vrije verkrijgbaarheid van kogelladers, wat in de recente terreurdossiers duidelijk een probleem bleek.

Er komen twee nieuwe DNA-databanken, een

voor vermiste personen en een met DNA van alle medewerkers van justitie (‘intervenanten’) zoals labopersoneel die per ongeluk DNA kunnen achterlaten op sporen en zo onderzoeken bemoeilijken.

LARS BOVÉ ■  10 november 2016 12:51 • De Tijd

Meer lezen?