Her en der wordt er gesproken over een ‘wooncrisis’ in België. Eigenaren worden geconfronteerd met wettelijke bepalingen, ook in functie van de veiligheid en slijtage van hun gebouwen over de jaren heen. Renoveren kost geld, en de inmenging van de overheid wordt heel vaak enkel als dusdanig ervaren. Bijgevolg haken heel wat (mede-)eigenaren af, wordt het onroerend patrimonium verkocht en meent men de vlucht vooruit te nemen en aldus renovatiekosten te vermijden …

De vraag op de huurmarkt stijgt en zal nog verder stijgen. Jonge kandidaat-kopers komen tegen wil en dank op deze markt terecht.

Nochtans vormt elke crisis ook opportuniteiten en creëert ze tijd voor de nodige reflectie. Ja, er verandert veel, en vanuit de verschillende hoeken opgelegde verplichtingen en noodzakelijkheden verhogen momenteel de renovatiedruk. Wie echter de schouders onder een vooruitziende renovatie steekt (en dat geldt overigens ook voor volledige VME's), grijpt vandaag de kans om mede-eigenaar te blijven in het vastgoed van morgen.

De overheid legt op, maar ze begeleidt ook. Wij zijn hevig pleitbezorger van een totaalaanpak door de VME. Jammer dat mede-eigenaren die vooruit kijken (met alle respect voor ongelijke financiële mogelijkheden van de verschillende mede-eigenaren), en nadenken over energieomschakelingen, terugverdientijden en het future proof in stand houden van eenieders eigendom in het gebouw, vandaag nog lik op stuk krijgen.

Jammer ook dat mede-eigenaren die niet meteen mee zijn in het verhaal, bijvoorbeeld door overhaaste beslissingen en voorbereidingen, niet de kans of de nodige informatie (financieel dossier, vergelijkende offertes, technische uitleg, …) krijgen om mee in het verhaal te kunnen stappen.

Gelukkig zijn er intussen al heel wat gebouwen waarin deze transparante totaalaanpak wel wordt of zelfs al werd aangeboden, met behulp van de syndicus, vaak een groep geëngageerde mede-eigenaren (niet noodzakelijk de Raad van Mede Eigendom).

Het blijft tenslotte ook een realiteit dat ondanks transparantie en voorbereiding van een goed financieel dossier sommige mede-eigenaren zich genoodzaakt zien om af te haken. We kunnen er in ieder geval niet om heen dat mede-eigendom geval duurder wordt.

Zeker in functie van het behartigen van renovatiedossiers, maar nadien ook in functie van een voortdurend goed gebouwenbeheer, slaagt menig syndicus er niet meer in om zijn dienstverlening aan te bieden aan prijzen van weleer. Ook de verplichte aan te leggen spaarreserve moet toch maar ter beschikking worden gesteld door iedere mede-eigenaar voor diens deel. Daar staat tegenover dat het gebouw in goede conditie kan blijven, en dat de waarde van het vastgoed onder controle kan worden gehouden.

We merken vandaag dat vanuit verschillende actoren uit de bouwsector wordt nagedacht over een aanbod waarbij de VME ontzorgd wordt. Deze actoren staan hen bij tijdens het uitwerken van een innovatieve aanpak bij renovatie. Het innovatieve zou er in kunnen bestaan dat de renovatie van een gebouw zich niet hoeft te beperken tot een vernieuwing van bestaande elementen, maar ook kan leiden tot een andere indeling, de incorporatie van andere woonvormen, enzovoort. De wetgever heeft dit overigens in het nieuwe goederenrecht en bij een laatste wijziging van de Appartementswet reeds gefaciliteerd.

En wat met met duurzaamheid en circulariteit, , naast de inmiddels gekende energie-efficiëntie? Ook dat is een stap in de goede richting, en dat getuigt uiteraard van een bouwsector die na veel nieuwbouw de opportuniteiten onderkent in de uitdaging van het renoveren. Reden te meer voor de eigenaren en mede-eigenaren om die opportuniteit ook tot de hunne te rekenen.

We promoten een een doordachte totaalaanpak door de VME, waarbij de AV en haar syndicus heus niet alleen het hele heft in de handen moeten nemen. Er zijn vele incentives van buitenaf die de VME van veel informatie en bijstand kunnen voorzien, soms zelfs bijna gratis – zeker in een exploratieve fase.

Cavalier seul spelen in het gebouw: het valt te vermijden …

Astrid Clabots
Clabots Advocaten

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen de juridische en fiscale wereld?
Volg Jubel.be op LinkedIn.