Bij wet van 23 augustus 2015 heeft de wetgever een verbod ingevoerd op de uitbetaling van loon in cash, dat op 1 oktober 2016 van kracht is geworden.

Principes

Tot voor kort voorzag de loonbeschermingswet voor de werkgever in de mogelijkheid om het loon hetzij in giraal geld uit te betalen, hetzij in cash. Vanaf 1 oktober 2016 is dit niet langer het geval. Vanaf dan moet de werkgever het loon steeds uitbetalen in giraal geld, d.w.z. door middel van een overschrijving op een bank- of postrekening, een postassignatie of een circulaire cheque.

Het loon kan enkel nog van hand tot hand worden betaald wanneer de sector dit voorziet, hetzij in een sectorale cao, hetzij door een impliciet akkoord of een gebruik.

Voor het uitbetalen van voorschotten, bepaalt artikel 23 van de loonbeschermingswet niet uitdrukkelijk dat dit in giraal geld moet gebeuren maar toch geldt dat ook voorschotten als loon worden beschouwd, waarvoor vanaf 1 oktober 2016 een verbod op betaling in cash geldt.

Impliciet akkoord of gebruik?

Een koninklijk besluit van 26 december 2015 legt de procedure vast die moet gevolgd worden ingeval van impliciet akkoord of gebruik. Het KB beschrijft hoe moet worden vastgesteld dat er een impliciet akkoord of gebruik bestaat in de sector en hoe dit moet bekendgemaakt worden.

Elke organisatie die is vertegenwoordigd in het paritair comité kon, tot 1 oktober 2016, aankaarten dat er in de sector een impliciet akkoord of een gebruik bestaat. Elke organisatie die is vertegenwoordigd in het paritair comité kan het impliciet akkoord evenwel betwisten of het gebruik verwerpen. In dat geval zal, na tussenkomst van het paritair comité, op de website van de FOD WASO worden bekendgemaakt dat het akkoord betwist of het gebruik verworpen wordt. Twee maanden na deze kennisgeving mag een werkgever uit deze sector het loon niet meer uitbetalen in cash.

Wanneer een negatieve reactie binnen de 6 maanden uitblijft, wordt het impliciet akkoord of het gebruik van kracht. Na tussenkomst van het paritair comité wordt het impliciet akkoord of het gebruik bekendgemaakt op de website van de FOD WASO.

Werkgevers uit deze sector mogen het loon in cash blijven uitbetalen, volgens regels voorzien in dit akkoord of gebruik.

Elke organisatie die is vertegenwoordigd in het paritair comité kan nadien het bekendgemaakte impliciet akkoord of het gebruik opzeggen. Deze opzegging wordt bekendgemaakt op de website van de FOD WASO. De mogelijkheid om loon in cash uit te betalen stopt 2 maanden na deze bekendmaking.

Uitzonderingen

Binnen het paritair comité 327.01 voor de beschutte en de sociale werkplaatsen van de Vlaamse Gemeenschap werd een cao gesloten waarin aan werknemers de mogelijkheid wordt geboden om uitzonderlijk, kleine voorschotten van maximaal 100 EUR cash per maand aan hun werkgever te vragen.

In verschillende paritaire comités werd een kennisgeving ontvangen die bij gebrek aan negatieve reactie binnen de 6 maanden van kracht wordt, waaronder:

• In het paritair subcomité voor de taxi’s gaat het om een gebruik tussen de werkgevers en de chauffeurs in bepaalde gevallen;
• In het paritair subcomité voor het wegvervoer en de logistiek voor rekening van derden gaat het om een gebruik tussen de werkgevers en de arbeiders in bepaalde omstandigheden;
• In het paritair comité voor de landbouw en de tuinbouw gaat het om een gebruik voor seizoens- en gelegenheidswerknemers;
• In het paritair comité voor de zelfstandige kleinhandel gaat het om een gebruik voor studenten tewerkgesteld in bakkerijen;
• In het paritair comité van de diamanthandel gaat het om een gebruik voor sommige werkgevers;
• In het paritair comité voor de horeca heeft de werkgeversfederatie HORECA Vlaanderen op de valreep een sectoraal gebruik ingeroepen voor occasionele werknemers (studenten, gelegenheidswerknemers en werknemers tewerkgesteld binnen het kader van een flexi-jobarbeidsovereenkomst). De vakbonden hebben voor de horecasector echter aangegeven dat zij geen akkoord zullen sluiten, zo valt te lezen op de website van het ACV. Verwacht wordt dan ook dat de vakbond het gebruik zal verwerpen. Twee maanden na de kennisgeving van de verwerping mag het loon niet meer in cash worden uitbetaald.

Het overzicht van de sectorale akkoorden of gebruiken die reeds van kracht zijn kan via deze link worden geraadpleegd.

Sancties op betaling van loon in cash

De vraag is wat de gevolgen zijn wanneer een werkgever overgaat tot het betalen van loon in cash vanaf 1 oktober 2016, wanneer niet in een uitzondering is voorzien.

Artikel 162, 1° Sociaal Strafwetboek stelt de werkgever strafbaar die het loon niet of niet tijdig heeft uitbetaald. Artikel 47bis van de loonbeschermingswet verduidelijkt dat het loon wordt beschouwd als niet uitbetaald wanneer dit o.m. gebeurt in overtreding met artikel 5, dat de verplichting tot betaling in giraal geld oplegt. De werkgever zal zich bij een niet-toegelaten betaling in cash geld blootstellen aan strafsancties.

Wanneer een betaling in cash geld wel nog toegelaten is, schrijft artikel 5 van de loonbeschermingswet voor dat door de werknemer een kwijting moet worden ondertekend. Gebeurt dat niet, dan zal de werkgever zich opnieuw aan strafsancties blootstellen.

Bij een niet-toegelaten betaling in cash geld of een toegelaten betaling in cash geld, waarvoor geen kwijting werd ondertekend, rijst de vraag of de arbeidsrechtbank met deze betaling rekening mag houden. Over de vraag of de werkgever die geen kwijting liet ondertekenen, de betaling op een andere wijze kan bewijzen is de rechtspraak verdeeld. Het verdient dus aanbeveling de regelgeving strikt na te leven.

Eva Karreman, advocaat

Stappers, Eliaerts & Thiers Advocaten

Afbeelding: Wikipedia