Belgisch rekruterings- en selectiekantoor YouConnect onderzocht het carrièrepad van juristen na hun rechtenstudie en publiceerde hun bevindingen voor het eerst in 2019 in hun Legal Labor Market Study in samenwerking met Vlerick Business School. Nu, drie jaar later, brengen ze een update van hun onderzoek uit. Ze onderzochten* onder meer waar juristen op de arbeidsmarkt terechtkomen en of er verschillen merkbaar zijn tussen het carrièrepad van vrouwelijke en mannelijke juristen, tussen advocaten en andere juristen en tussen Frans- en Nederlandstaligen.

Daaruit blijkt o.a. dat de rechtenstudie aan populariteit wint, vooral in Franstalig België en dat de advocatuur de grootste slokop is, maar ook dat juristen de advocatuur steeds sneller verlaten.

Rechtenstudie steeds populairder

Jaarlijks studeren zo’n 2.250 studenten af als Master in de Rechten aan de Belgische universiteiten. Vijftien jaar geleden waren dat er slechts 1.500 per jaar. Vooral aan de Franstalige universiteiten heeft de studie enorm aan populariteit gewonnen: vijftien jaar geleden studeerden er zo’n 600-tal studenten per jaar af als Master Rechten aan de Franstalige universiteiten, vandaag zijn dat er een 1.000-tal, een stijging van 65%. Aan de Vlaamse universiteiten steeg het aantal afgestudeerden met ongeveer 40% in de afgelopen vijftien jaar.

De meeste juristen studeren ook verder nadat ze hun masterdiploma in de rechten behalen. Bijna twee derde heeft minstens één extra diploma op zak. Het merendeel daarvan zijn specialisaties in één of meerdere specifieke rechtstakken (zoals bijvoorbeeld een Master in het notariaat).

Helft kiest voor advocatuur

Helft van de afgestudeerde juristen kiest bij de start van hun carrière voor de advocatuur, maar de toga wordt steeds sneller ingeruild voor een andere job

De meeste juristen zijn vandaag, weinig verrassend, tewerkgesteld in de advocatuur. Het totale aantal actieve juristen met een Belgische master wordt geschat op zo’n 60.000 en ongeveer 19.500 van hen zijn ingeschreven als advocaat aan de balie. De advocatuur blijft ook een goede instroom van juristen kennen. Net zoals vroeger, start ongeveer de helft van de pas afgestudeerde juristen zijn of haar carrière bij een advocatenkantoor.

Enerzijds rekruteren advocatenkantoren zeer actief jonge juristen: vooral grotere kantoren hebben jaarlijks vacatures voor pas afgestudeerden, zijn erg actief op jobbeurzen en (co-)organiseren vaak evenementen voor rechtenstudenten. Anderzijds heeft de advocatuur de reputatie een goede leerschool te zijn voor juristen. De cijfers lijken dit ook te bevestigen aangezien slechts 15% van de advocaten de balie verlaat tijdens hun driejarige stage. Advocaten zijn ook loyaler ten opzichte van hun eerste werkgever in vergelijking met juristen die hun carrière starten buiten de advocatuur.

Toch kent de advocatuur ook uitdagingen. In vergelijking met vroeger kiezen advocaten immers steeds sneller voor een andere job. Van de jonge generatie advocaten verlaat 31% de advocatuur tijdens de eerste vijf jaar, terwijl dit vroeger slechts 20% was.

Vooral het bedrijfsleven lonkt voor advocaten die de balie achter zich laten. Veel bedrijven hebben meestal weinig opportuniteiten voor pas afgestudeerde juristen en verkiezen profielen met al enkele jaren ervaring op de teller.

Vrouwen verlaten steeds sneller advocatuur

De studentenpopulatie in de Belgische rechtsfaculteiten bestaat grotendeels uit vrouwen. Van de juristen die in de afgelopen tien jaar afstudeerden, zijn 64% vrouwen. Dat er meer vrouwen dan mannen afstuderen als jurist is al langer dan twee decennia het geval, maar een tiental jaar geleden schommelde het percentage vrouwelijke rechtenstudenten nog rond de 60%.

De topposities in advocatuur worden echter nog steeds vooral door mannen bekleed. Onder meer omdat vrouwen vaker de advocatuur op jonge leeftijd verlaten dan mannen. Van alle vrouwen die als advocaat hun carrière startten, heeft bijna de helft na 10 jaar de toga aan de haak gehangen, terwijl dit voor mannen slechts om 28% gaat.

“Veel advocatenkantoren zijn zich echter bewust van deze tendens en probeerden in de afgelopen jaren initiatieven te nemen om hier een antwoord op te bieden. Zo is bijvoorbeeld het verlengd betaald zwangerschapsverlof een onderwerp dat bij menig advocatenkantoor op de agenda kwam de afgelopen jaren” vertelt Ilse Tack, oprichtster van YouConnect.

Dergelijke initiatieven lijken zich echter nog niet in resultaten te vertalen, want vrouwen verlaten de advocatuur steeds vroeger. Bij de jonge vrouwelijke juristen verliet bijna 40% de advocatuur in de eerste vijf jaar, terwijl dit slechts 26% was voor vrouwelijke juristen met meer dan vijftien jaar ervaring.

Veelzijdigheid rechtendiploma met een korrel zout te nemen

Aangezien in de meeste onderwijsprogramma’s van het secundair onderwijs weinig aandacht wordt besteed aan recht, is voor veel studenten de keuze om rechten te studeren geen uitgemaakte zaak. Het rechtendiploma trekt twijfelaars vaak over de streep omdat het bekend staat als een veelzijdig diploma waarmee de houder ervan veel kanten uit kan. Deze opvatting moet echter ietwat genuanceerd worden: slechts 13% van de afgestudeerde juristen startte zijn of haar carrière in een job die niet juridisch is. Bij de juristen met vijfentwintig of meer jaren ervaring zijn er drie op vier nog steeds actief in een juridische job.

Voor meer informatie: Ilse Tack

* Voor dit onderzoek werden de Linkedin profielen van een steekproef van 1402 juristen die de voorbije dertig jaar een Master Rechten behaalden aan een Belgische universiteit kwantitatief geanalyseerd. Om de vergelijking over 30 jaar mogelijk te maken, werd telkens per anciënniteitsjaar een representatief aantal juristen opgenomen in deze steekproef. Deze steekproeven zijn representatief op taal, geslacht en leeftijd.

Meer weten? Lees ook hoe als rekruteerder deze jonge beloftevolle juristen aan uw kantoor kan binden