Iu, iu, wat een grof volkje!

Sinds vrijdag 6 november gebruikt de Belgische Staat of beter just.fgov.be de domeinnaam iubel.be als toegang tot de rechtspraak die voorheen via de portaalsite Juridat kon worden geraadpleegd (tot eind 2020 kan dat laatste nog, althans voor wie nog een browser gebruikt die de bijna verdwenen Adobe Flash Player niet blokkeert…).

Iubel.be, hoe kan dat nu? Sinds jaar en dag is er toch al jubel.be? Mag dat dan zomaar, een domeinnaam overnemen met één letter verschil?

Ik zie vier mogelijk smoezen, de ene al flauwer dan de andere.

1. Het mag

Ook wie merkenrecht niet als specialiteit heeft, vindt na amper dertig seconden zoeken op het internet dat zich andermans domeinnaam toe-eigenen, níet mag:

“Als iemand een merk heeft, mag een ander die naam niet zomaar gebruiken om haar eigen product, diensten of bedrijf aan te prijzen. Andermans merknaam verwerken in uw eigen domeinnaam is dan ook vrijwel altijd inbreuk op het merkrecht. De reden is eenvoudig: de merkhouder heeft het grootste belang bij specifiek die domeinnaam.”

Dat antwoord komt van ICTRecht, een team van meer dan 60 specialisten die zich presenteren als hét juridisch adviesbureau van de Benelux. Zij zullen het dus wel weten, zo mag men aannemen.

2. “Wir haben es nicht gewußt”

Dat just.fgov.be het bestaan van Jubel of de beschermde merknaam jubel.be niet zou hebben gekend, is volstrekt ongeloofwaardig.

De meer dan 50.000 unieke maandelijkse bezoekers  – en in ieder geval u, want anders zou u dit niet lezen – kennen www.jubel.be maar al te goed. Daaronder bevinden zich zonder de minste twijfel de magistraten met een ruime blik op het justitiële werkveld.

En dat jubel.be een sinds 18 juli 2018 gedeponeerde merknaam is, kan ook iedereen weten: het volstaat die domeinnaam in te geven in het zoekvenster van het merkenregister van het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP), de officiële instantie voor de registratie van merken en modellen in de Benelux.

3. Maar iubel.be is toch niet jubel.be?

Toch wel. “Ius or Jus”, zo begint Wikipedia zijn tekst over het lemma Ius. Het zijn inderdaad twee schrijfwijzen van hetzelfde Latijnse woord.

Op de bladzijde 13 van hun inleiding van hun boek Latijn dat leeft. Repertorium van Latijnse woorden en uitdrukkingen in het Nederlands van nu, schrijven dr. G.F. Diercks en prof. dr. J.C.F. Nuchelmans het volgende:

“In het Latijn wordt het letterteken i zowel voor de klinker i als voor de medeklinker j gebruikt. In het Nederlands – en elders – is echter om praktische redenen de gewoonte ingeburgerd om in die gevallen waarin de letter i als de medeklinker j uitgesproken wordt, naar Nederlands gebruik ook een j te schrijven”.

De auteurs passen in hun boek, zoals jubel.be heeft gedaan, de schrijfwijze j toe: ejus in plaats van eius, major in plaats van maior enz. In het Frans doet men dat overigens ook.

Ius en jus hebben m.a.w. niet enkel dezelfde betekenis. In referenties aan het Latijnse woord voor recht zijn de i en de j ook dezelfde letter. Ius en Jus zijn dus gewoon… hetzelfde woord.

4. Een databank met de Belgische rechtspraak is toch iets anders dan wat jubel.be brengt?

Zeer zeker. Jubel.be is gekend als De online referentie voor juridische en fiscale expertise en actualiteit. Met 50.000 bezoekers per maand. Iubel.be dient zich aan als  de Openbare databank voor Belgische rechtspraak. Het aantal bezoekers is onbekend. Jubel.be en iubel.be bieden dus inderdaad niet hetzelfde.

Maar laten wij even lezen wat de al genoemde Benelux-specialisten van ICTRecht verder schrijven:

“Het verbod op gebruik van andermans merknaam geldt niet alleen voor hetzelfde soort producten, maar ook voor vergelijkbare producten. Een voorbeeld is de Mondo Verde-zaak waar het ene bedrijf bloemen en planten verkocht, en het andere tuinen aanlegde. Dat waren nabijgelegen producten, en dan kan er sprake zijn van merkinbreuk. De gedaagde mocht de domeinnaam en de meta zoekwoorden “mondo verde” niet meer gebruiken”.

 De vergelijking die ICTRecht maakt, lijkt perfect toepasselijk op de verhouding tussen iubel.be en jubel.be: iubel.be tracht, zoals voorheen Juridat, vonnissen en arresten aan het publiek te “verkopen”. IUBEL zegt het zelf,  zij het op een merkwaardige, maar veelzeggende, plaats, met name in zijn disclaimer: “ “Er wordt gestreefd naar een steeds intensiever gebruik van IUBEL om rechtspraak publiek te maken maar dat is een werk van lange adem”.

Jubel.be zet een team tuinmannen en -vrouwen in, die de uitspraken inbedden in een ruimere juridische en maatschappelijke context, met toevoeging van andere elementen en ornamenten. Toch mogen de bloemenverkopers van Juridat de al veel langer bestaande domeinnaam Jubel van de aanleggers van bloemenbedden en tuinen niet gebruiken.

Wat te doen?

De dag nadat just.fgov.be de domeinnaam ius.be begon te gebruiken, was het precies honderd jaar geleden dat het Hof van Cassatie het beroemde Flandria-arrest uitsprak, meer bepaald op 5 november 1920.

Het  Journal des tribunaux wijdt daaraan zijn volledige nummer van 7 november 2020. Onder de trefwoorden van het hoofartikel « L’arrêt Flandria 100 ans après », waarmee Françoise Tulkens het nummer inleidt, leest men « responsabilité civile du pouvoir exécutif, responsabilité du pouvoir judiciaire, responsabilité personnelle des membres des… (de rest is niet lezen, ook niet voor wie als abonnee is ingelogd, maar valt gemakkelijk te raden)”.

De databank IUBEL wordt “beheerd door de stafdienst ICT van de FOD Justitie”, zo valt te lezen op de website. Daarboven disclaimer zetten, machtigt zij die beheren nog niet te begeren.

Il faut cultiver son jardin…

Wij zullen dat (blijven) doen.

Prof. dr. em. Willy van Eeckhoutte, voorzitter Redactiecomité jubel.be

Lees ook het opiniestuk van meester Lamon over de verwarring tussen jubel en iubel.