Met de stralende zon en aangename temperaturen van de afgelopen dagen, denkt u misschien op dit moment ook al aan de zomerfestivals die voor de deur staan. Vaak zal dit als bezoeker zijn, maar soms als “vrijwilliger”.
De “vrijwilliger” ontvangt doorgaans als tegenprestatie voor het “vrijwilligerswerk” een aantal voordelen, zoals gratis toegang tot festivalterrein en/of camping, eet- en drankbonnetjes, kledij, of zelfs een geldelijke vergoeding … Dit wordt toegekend onder de noemer “vrijwilligersvergoeding”, hetgeen vrij is van sociale zekerheidsbijdragen en belastingen (bedrijfsvoorheffing), want geen loon.
De status van “vrijwilliger” wordt echter wel eens oneigenlijk gebruikt. Niet elke activiteit die als “vrijwilligerswerk” wordt benoemd, valt ook daadwerkelijk binnen de wettelijke definitie.
Vrijwilligerswerk: zonder winstoogmerk – voor goed doel
Artikel 3 van de wet van 3 juli 2005 betreffen de rechten van vrijwilligers (Vrijwilligerswet), beschouwt vrijwilligerswerk als elke activiteit die
- onbezoldigd is (maar een kostenvergoeding/vrijwilligersvergoeding is mogelijk) en vrijwillig wordt verricht,
- voor een andere persoon, groep of organisatie gebeurt,
- door een organisatie, en
- zonder reeds bestaande samenwerkingsrelatie t.a.v. deze organisatie, bv. arbeidsovereenkomst, dienstencontract of statutaire aanstelling.
Het vrijwilligerswerk moet dus worden uitgevoerd voor een organisatie zonder winstoogmerk (meestal een VZW voor een “goed doel”), waarbij de organisatie zich ingevolge artikel 6, §1 van de Vrijwilligerswet verplicht moet verzekeren.
Vrijwilligersvergoeding: 34,03 euro per dag of 1.361,23 euro per jaar
Artikel 10 van de Vrijwilligerswet voorziet de mogelijkheid om vrijwilligers een vergoeding te betalen of bepaalde voordelen in natura te voorzien, zoals bv. eet- en drankbonnetjes. De waarde hiervan mag maximaal 34,03 euro per dag zijn, en 1.361,23 euro per jaar (bedragen voor 2018).
De bar bedienen op een festival: werknemer of vrijwilliger?
Sommige festivals worden uitgebaat door een VZW. Andere festivals worden niet uitgebaat door een VZW, maar dan wordt wel vaak beroep gedaan op VZW’s om “vrijwilligers” ter beschikking te stellen. In deze laatste hypothese ontvangt de VZW hoogstwaarschijnlijk een vergoeding, om op haar beurt haar vrijwilligers een kostenvergoeding/vrijwilligersvergoeding te betalen.
Een vrijwilligersstatuut is enkel mogelijk indien men binnen bovenstaande lijntjes kleurt. Dit wordt uiteraard wat ingewikkelder indien men als “vrijwilliger” actief wordt op een festival, waardoor het eigenlijk geen activiteit zonder winstoogmerk meer is, maar als het ware een commerciële uitbating.
De RSZ probeert dit vrijwilligerswerk wel eens te (laten) (her)kwalificeren als uitvoering van een arbeidsovereenkomst, met alle gevolgen van dien (verplichting tot betaling van loon, sociale zekerheidsbijdragen, belastingen, …). Zij kunnen de volgende argumenten hiervoor aanbrengen:
- Een arbeidsovereenkomst kan ook zonder schriftelijke overeenkomst ontstaan (de Vrijwilligerswet verplicht geen schriftelijke overeenkomst met de vrijwilliger, enkel een informatieplicht vanuit de organisatie naar de vrijwilliger).
- De arbeid is niet louter een vrijetijdsbesteding, want de “vrijwilliger” werkt eigenlijk alleen maar om het festival “gratis” te beleven en niet om het goed doel te ondersteunen.
- De vrijwilliger heeft geen vrije keuze over zijn “werktijd”, maar is verplicht om de shiften van de organisator te aanvaarden.
- Er wordt een loon betaald (of voordelen toegekend) dat (veel) groter is dan de maximale vrijwilligersvergoeding.
- Er worden instructies gegeven over het uit te voeren werk, en deze worden nauwgezet gecontroleerd.
- Er worden instructies gegeven door de organisator van het festival, en niet door de VZW.
- De VZW waarvoor het vrijwilligerswerk wordt verricht, doet eigenlijk alleen maar commerciële activiteiten en heeft geen “goed doel”.
Bovenstaande elementen kunnen richtinggevend zijn. Of iemand werknemer is, dan wel vrijwilliger, zal altijd een feitelijke inschatting blijven.
Conclusie: toch maar zelf een ticket (laten) kopen?
De vraag is dus of een festivalorganisator (g)een beroep mag doen op een VZW om “vrijwilligers” aan te leveren om bepaalde taken uit te voeren.
Indien de VZW daadwerkelijk een goed doel nastreeft, en zelf ook bepaalde vergoedingen/voordelen haalt uit het ter beschikking stellen van vrijwilligers, moet dit principieel mogelijk zijn. Finaal zal het goed doel bediend worden, en de vrijwilligers mogen conform de wet vergoed worden voor hun “kosten”.
Indien er echter een oneigenlijk gebruik is van de VZW en haar vrijwilligers, en men bv. via vrijwilligers eigenlijk een commerciële uitbating doet zonder reëel bestaand goed doel, zal dit leiden tot (her)kwalificatie als werknemer.
Een gewaarschuwd festivalorganisator, VZW én vrijwilliger, zijn er twee waard!
0 reacties