Uitstel is geen afstel… cover

3 okt 2024 | Column

Uitstel is geen afstel…
  • Bram De Man

    Bram De Man studeerde rechten aan de Vrije Universiteit Brussel en University of Nottingham. Na het behalen van de LL.M. International Criminal Justice and Armed Conflicts deed hij stage bij de 3e kamer van het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag. Sinds 2008 is hij advocaat aan de Balie Antwerpen en sinds 2024 is hij vennoot bij De Man & Beeldens. Hij heeft een zeer grote interesse voor het strafrecht in al zijn vormen en is houder van het getuigschrift Cassatieprocedure in Strafzaken. Naast zijn werkzaamheden als advocaat is hij samen met Hans Van de Wal (Elegis Advocaten) sinds 2018 docent vergelijkend strafrecht bij de Brussels School of Governance.

Recente vacatures

Jurist
Arbeidsrecht Jeugdrecht Milieurecht Publiek recht Verbintenissenrecht
> 7 jaar
Antwerpen Brussel Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
Jurist
Arbeidsrecht Jeugdrecht Milieurecht Publiek recht Verbintenissenrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Brussel Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
Uitgever
3 - 7 jaar
Antwerpen
Jurist
bestuursrecht internationaal recht Omgevingsrecht Publiek recht sociaal recht
Brussel

Aankomende events

“Hierbij bevestigen wij dat betrokkene zich kwam aanmelden met een gevangenisbriefje in de gevangenis te Antwerpen. Gezien de huidige problematiek omtrent overbevolking kunnen wij betrokkene niet inschrijven.”

Het staat er. Letterlijk.

U mag terug naar huis, meneer. Wij hebben geen plaats voor u.

De Belgische parketten lijken de voorbije maanden meer en meer te wachten met het laten betekenen van een gevangenisbriefje aan een definitief veroordeelde.

Dat lijkt logisch gelet op de huidige overbevolking in de gevangenissen, maar is natuurlijk maar een kunstgreep (al dan niet listig) die niets verandert aan het fundamentele probleem.

Het probleem wordt gewoon vooruitgeschoven.

De gevangenis als een soort Potemkin-dorp.

Ondertussen blijven de parketten en strafrechters natuurlijk niet stil zitten en worden in ons land dagelijks honderden gevangenisstraffen gevorderd en uitgesproken.

De cliënt in kwestie kreeg zijn gevangenisbriefje uiteindelijk reeds met meer dan vier maanden vertraging.

Toen hij zich vervolgens conform de afspraken in de gevangenis aanbood bleek daar echter – ook nu – nog geen plaats voor hem.

Probeer misschien volgende maand nog eens!

Ook dat staat letterlijk in de brief:

“Wij vragen betrokkene zich op een later moment tussen 01/10/2024 en 31/10/2024 opnieuw aan te melden…”

Veel gekker moet het niet meer worden.

De FOD Justitie eist – met de toque van het openbaar ministerie op – dat iemand zwaar wordt bestraft en vervolgens dat die zich binnen de vijf dagen aanbiedt in de gevangenis om dan – met de pet van het Directoraat-generaal penitentiaire inrichtingen – te vragen om toch alstublieft vooral nog eventjes thuis te blijven…

Het geeft weinig hoop dat er van de beloofde hervormingen van het gevangenisbeleid veel in huis zal komen.

Nu het (federale) verkiezingsstof is gaan liggen lijkt – zoals gevreesd – nog maar weinig overgebleven van de urgentie die de minister van Justitie redelijk geloofwaardig tentoonspreidde.

De aangekondigde maatregelen die gingen zorgen voor meer uitstroom en minder instroom van gedetineerden hebben voorlopig nog niet voorkomen dat er in Antwerpen nog steeds 73 gevangenen op de grond slapen…[1]

Onze huidige minister van Justitie raakt niet veel verder dan – op zich terechte – vingerwijzingen naar andere departementen omdat er te veel geïnterneerden en mensen zonder verblijfsrecht (niet de door de minister gebruikte bewoordingen) in de gevangenis zitten.[2]

Misschien dan toch een erkenning dat er een langetermijnvisie nodig is met samenwerking met alle departementen van onze regering.

Met hopelijk dit keer meer dan lippendienst aan het principe dat gevangenisstraf het ultimum remedium is.

De aanmelding van nieuwe gedetineerden gewoon uitstellen verandert niets aan het probleem, het maakt het alleen even minder zichtbaar.

Bovenal zorgt het voor nog meer onduidelijkheid in de praktijk.

Het is quasi onmogelijk geworden om cliënten te adviseren of ze zich nu wel of niet aan een gevangenisbriefje moeten verwachten en welke dan de exacte duur zal zijn van de gevangenisstraf die zij nog moeten uitvoeren.

Een gefundeerd advies kan enkele uren later al achterhaald zijn wanneer de zoveelste (vaak heimelijke) noodmaatregel van kracht wordt.

Hopelijk wordt het geen onuitgesproken argument voor magistraten om nog zwaardere gevangenisstraffen te eisen en op te leggen om toch maar de garantie te hebben dat “ze minstens een tijdje in de gevangenis zitten”.

De poging van de vorige minister van Justitie om snelle politieke punten te scoren door te kunnen zeggen dat hij “tough on crime” was en alle gevangenisstraffen zouden worden uitgevoerd heeft vier jaar later enkel gezorgd voor onduidelijkheid, twijfel, overbevolkte gevangenissen en meer onuitgevoerde straffen.

Koren op de molen van zij die steevast blijven verkondigen dat Justitie te laks straft en een gevangenisstraf in België een lachertje zou zijn.

En zeker van zij die onder het mom van een terugkeer naar orde en veiligheid de huidige samenleving nog het liefst zouden zien afbranden, verteerd door haat en woede.

Ergens in oktober zal de cliënt zich opnieuw in de gevangenis aanbieden en dan het bericht krijgen dat er plaats voor hem werd gevonden, of misschien ook niet…

Op sommige dagen lijkt het echt alsof de linkerhand van Vrouwe Justitia niet weet waar de rechterhand mee bezig is.

Dat kan nooit een hoopgevende vaststelling zijn.

Tenzij voor devote bewonderaars van Mattheus natuurlijk.[3]

Bram De Man

U kunt hier het geanonimiseerde briefje zelf bekijken.


Voetnoten

[1] Deze week al bijna 140 gedetineerden vervroegd vrijgelaten om overbevolking gevangenissen aan te pakken, VRT NWS 20 september 2024 (bron: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2024/09/20/gevangenissen-vroeger-vrijgelaten-gedetineerden-overbevolking/)

[2] Justitieminister Paul Van Tigchelt over volle gevangenissen: “Neem geïnterneerden en illegalen weg en er is geen overbevolking meer”, GvA 20 september 2024 (bron: https://www.gva.be/cnt/dmf20240920_97076162)

[3]Mattheus 6:3-4: “Als je iets uit barmhartigheid geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet.”

  • Bram De Man

    Bram De Man studeerde rechten aan de Vrije Universiteit Brussel en University of Nottingham. Na het behalen van de LL.M. International Criminal Justice and Armed Conflicts deed hij stage bij de 3e kamer van het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag. Sinds 2008 is hij advocaat aan de Balie Antwerpen en sinds 2024 is hij vennoot bij De Man & Beeldens. Hij heeft een zeer grote interesse voor het strafrecht in al zijn vormen en is houder van het getuigschrift Cassatieprocedure in Strafzaken. Naast zijn werkzaamheden als advocaat is hij samen met Hans Van de Wal (Elegis Advocaten) sinds 2018 docent vergelijkend strafrecht bij de Brussels School of Governance.

Recente vacatures

Jurist
Arbeidsrecht Jeugdrecht Milieurecht Publiek recht Verbintenissenrecht
> 7 jaar
Antwerpen Brussel Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
Jurist
Arbeidsrecht Jeugdrecht Milieurecht Publiek recht Verbintenissenrecht
0 - 3 jaar
Antwerpen Brussel Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen
Uitgever
3 - 7 jaar
Antwerpen
Jurist
bestuursrecht internationaal recht Omgevingsrecht Publiek recht sociaal recht
Brussel

Aankomende events

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

0 Reacties

0 reacties

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.