De naam van uw onderneming is goud waard. Uw naam staat voor uw faam. Maar u kan die best goed beschermen, want freeriders pikken graag een graantje mee. In een reeks artikelen bespreken we de verschillende beschermingsmechanismes die uw onderneming behoeden tegen ongeoorloofd gebruik van de namen die uw profiel en uw succes bepalen: de handelsnaam (deel 1), de merknaam (deel 2) en de domeinnaam (deel 3).
Het recht op bescherming van de handelsnaam kent geen aparte nationale of Europese wetgeving, zoals de intellectuele eigendomsrechten als het merkenrecht, auteursrecht, enz. We kunnen stellen dat de handelsnaam een intellectueel eigendomsrecht is en de houder van de handelsnaam gelijkaardige mogelijkheden heeft als de houder van een merknaam.
Wanneer wordt uw handelsnaam beschermd?
Beschikbaarheid
Een handelsnaam wordt automatische beschermd bij eerste publiek gebruik. Dit betekent zonder registratie in een register, zonder vergoeding, gewoon puur en simpel het gebruik van de handelsnaam. Enige voorwaarde is dat uw handelsnaam nog niet eerder publiek werd gebruikt als handelsnaam, vennootschapsnaam, merknaam en/of domeinnaam.
Niet origineel
Originaliteit is geen voorwaarde om van de handelsnaambescherming te kunnen genieten.
Geen onderscheidend vermogen
De handelsnaam moet evenmin over een onderscheidend vermogen beschikken (dit is bij een merknaam wel het geval). Ook een banale, beschrijvende handelsnaam zal bescherming genieten.
Maar natuurlijk zal de bescherming groter zijn wanneer de handelsnaam een groot onderscheidend vermogen heeft, vaak ingevolge intensieve publicitaire inspanningen. De handelsnaamhouder kan het beschermingsniveau van zijn handelsnaam dus zelf doen toenemen.
Het is in elk geval wel aangeraden om een goed gedocumenteerd dossier bij te houden met overzicht van de gevoerde publiciteit. Dit bepaalt het beschermingsniveau en dat kan het verschil maken bij betwisting.
Zo bevestigde het hof van beroep te Brussel dat de handelsnaam ‘Noordzee’ een handelsnaam was met een heel beperkt onderscheidend vermogen waardoor deze slechts een beperkte bescherming genoot, toch een groot onderscheidend vermogen heeft gekregen, en aldus een ruimere bescherming genoot, door de continue en jarenlange investeringen in de handelsnaam.
Hoe wordt de handelsnaam beschermd?
De strijd tegen verwarring en misleiding
De bescherming van de handelsnaam wordt in het Belgische recht geregeld door het Unieverdrag van Parijs en het Wetboek Economisch Recht (WER), onder de algemene zorgvuldigheidsplicht van ondernemingen om zich correct te gedragen ten aanzien van andere ondernemingen.
Ondernemingen moeten te goeder trouw zijn en zich op een eerlijke manier op de markt begeven. Zij mogen dus geen verwarring of misleiding veroorzaken:
- die het relevante publiek kan doen twijfelen.
- waardoor de handelsactiviteiten van een bepaalde onderneming kunnen worden toegeschreven aan dezelfde onderneming of aan een economisch verbonden onderneming.
Degene die zich daaraan bezondigt riskeert een verbod tot gebruik van handelsnaam. Dit verbod is wel niet absoluut. Er moet sprake zijn van een verwarringsrisico. Dat risico wordt beoordeeld vanuit het standpunt van een redelijke geïnformeerde, omzichtige en oplettende persoon of het relevante publiek.
Wanneer is er sprake van (potentiële) misleiding of verwarring?
Rechtspraak en rechtsleer weerhouden drie criteria, die niet cumulatief moeten worden vervuld, maar wel onderling samenhangend zijn:
- De verwarring tussen namen: de naamsverwarring wordt beoordeeld aan de hand van verschillende criteria, in het bijzonder de auditieve, visuele en zelfs conceptuele overeenstemming. Zelfs een beperkte overeenstemming kan een verwarringsrisico uitmaken.
- De gelijkenis van de activiteiten van de ondernemingen: Niet vereist is dat dat de ondernemingen dezelfde activiteiten hebben om verwarringsgevaar te beoordelen. Het volstaat dat degene die misbruik maakt, in dezelfde sector actief is of overlappende goederen en/of diensten aanbiedt. Bij deze evaluatie moet worden uitgegaan van de doelgroep van de ondernemingen. Er is sprake van verwarring en misleiding als de doelgroep de indruk kan krijgen dat de handelsactiviteiten van onderneming A kunnen toegeschreven worden aan onderneming B of dat onderneming B een economisch verbonden onderneming is (een afdeling of dochterbedrijf).
- Het geografische gebied waar de activiteiten worden uitgeoefend:
Ook de afstand tussen de ondernemingen en hun ruimtelijke invloedsfeer, speelt een rol. Wanneer de beide ondernemingen hetzelfde doelpubliek binnen een bepaald geografisch gebied aanspreken, stijgt evident het verwarringsrisico.
Het geografische gebied is door internet ruimer geworden. Een handelsnaam wordt bekender en bereikt door e-ondernemen een groter doelpubliek. Daardoor wordt ook de bescherming ruimer. Maar dat kan wel niet tot gevolg hebben dat de handelsnaambescherming groter wordt enkel en alleen maar omdat men online aanwezig is.
De rechtspraak stelt dat, doordat de consument mobieler wordt en meer leest zoals op internet, kranten en tijdschriften, hij beter geïnformeerd is, waardoor het verwarringsrisico opnieuw kan dalen.
Bovenstaande criteria tonen aan dat het begrip verwarringsgevaar door de rechtbanken casuïstisch wordt ingevuld. Een onderneming die haar recht op handelsnaam wil laten gelden en afdwingen, zal een inbreuk moeten kunnen bewijzen. Dit kan natuurlijk best aan de hand van een goed gedocumenteerd dossier.
Welke bescherming?
De handelsnaamhouder kan zich verzetten tegen het gebruik van eenzelfde of op zijn handelsnaam gelijkende naam door een andere onderneming zoals de vennootschapsnaam, de jongere merknaam en de geregistreerde domeinnaam, onder verbeurte van een dwangsom en met publicatie van de gerechtelijke beslissing in de media.
Meer nog, de handelsnaamhouder kan zelfs de afgifte of overdracht van de domeinnaam van de andere onderneming vorderen.
De beschermingsomvang van de handelsnaam is heel ruim te noemen.
Kan u uw handelsnaam verzilveren?
De handelsnaamhouder kan de rechten op zijn handelsnaam op verschillende manieren verzilveren. De handelsnaam kan in licentie worden gegeven of worden overgedragen. Dit is ook zo bij andere intellectuele eigendomsrechten.
De licentie of overdracht van de handelsnaam zijn niet aan vormvoorwaarden gebonden. Het kan zelfs mondeling gebeuren. Maar uiteraard zijn concrete afspraken betreffende de overdracht en/of licentie van groot belang en het is aangeraden deze schriftelijk vast te leggen.
Houd uw naam in stand!
Om te kunnen genieten van de handelsnaambescherming moet de handelsnaam in stand worden gehouden en dus voortdurend op een publiekelijke, zichtbare manier worden gebruikt.
Het recht op handelsnaambescherming gaat teniet op het ogenblik dat de handelsnaam niet meer wordt gebruikt of het gebruik door andere ondernemingen, zonder licentie, getolereerd wordt.
De handelsnaamhouder is gehouden actief op te treden tegen inbreuken op de handelsnaam en zich te verzetten tegen het gebruik ervan door derden.
Besluit
Uw (handels)naam is goud waard! Zonder formaliteiten kan men het gebruik van ervan door derden verhinderen, ze in licentie geven en ze overdragen.
Indien u meer informatie wenst over uw handelsnaam, uw intellectuele rechten en hoe deze te beschermen, kan u vrijblijvend contact opnemen met Mr. Maarten Verhaghe.
0 reacties