Het lezen van de berichten die op Jubel.be verschijnen doet soms een nieuwe wereld opengaan. Vorige vrijdag verscheen een blogpost onder de intrigerende titel “het hof van beroep van Brussel is klaar voor de toekomst”. De titel kon me alvast overtuigen om verder te klikken. Het is een samenvatting van de openingsrede die de Eerste Voorzitter van het hof van beroep te Brussel hield op 2 september l.l. Die toespraak kreeg geen bijzondere aandacht en zelfs op Jubel werd deze niet druk gelezen, al bevat die voor goedmenende juristen – maar zeker voor kwade geesten –  explosief materiaal. De samenvatting kan misschien misleiden, maar de integrale tekst is maar een muisklik verder verwijderd. Het oude adagium “verba volent, scripta manent” indachtig, leest iedereen dus best eens de volledige toespraak (2/3^de in het Frans, 1/3^de in het Nederlands, maar dit geheel terzijde).

Op 31 juli 2019 zijn er 11.813 burgerlijke en 3.549 stafzaken hangende bij het Hof van beroep in Brussel. Die statistische cijfers zeggen natuurlijk weinig over de doorlooptijd. Omdat de Eerste Voorzitter zich daar blijkbaar van bewust is, preciseert ze – en ik citeer nu woordelijk: “Selon une projection virtuelle des dates de fixation pour plaidoiries des dernières affaires civiles entrées à la cour, certains dossiers seront pris en délibéré à la fin des années 2020, voir en 2032”. Voor wie even onaandachtig is, wat moeite heeft met de taal van Molière of denkt het niet goed begrepen te hebben, een woordelijke herhaling (vrije vertaling in de zin van de taalwet, vorige week terug tot leven geroepen door het Grondwettelijk Hof): “Volgens een virtuele projectie van de pleitdata van de laatste zaken die bij het Hof werden ingeleid, zullen sommige dossiers in beraad worden genomen op het einde van de jaren 2020, of zelfs in 2032”. Deze hallucinante mededeling wordt meteen gemilderd door volgende nuancering: “Il ne s’agit que d’un résultat informatique. La prudence s’impose quant aux dates fournies”. Een computer binnen justitie is natuurlijk van een verfoeilijke onbetrouwbaarheid.

Sommige zaken die nu in beroep worden ingeleid zullen dus over 13 (dertien!) jaar in beraad worden genomen (“in beraad!”, er is dan nog niet eens de zekerheid van een einduitspraak). Deze woorden werden dus drie weken geleden in publieke zitting uitgesproken en er volgde geen opstand, er braken geen rellen uit, de minister van justitie in aflopende zaken werd niet tot onmiddellijk ontslag gedwongen, het parlement kwam niet vervroegd uit vakantie terug en zelfs uw wekelijkse scribent was het niet ter ore gekomen. Justitie ligt op apegapen en het lijkt niemand te deren. De rechtstaat is in de hoofdstad van dit land en van de Europese Unie gedegradeerd tot een virtuele utopie en niemand die er zich aan stoort. Of toch, de Eerste Voorzitter zelf: “Vous trouvez ces chiffres inacceptables. Je vous rassure! Les magistrats les trouvent tout aussi inacceptables. Ils sont conscients que, derrière ces chiffres, il y a des hommes et des femmes qui patientent pour que la Justice leur soit rendue”. Ik citeer ook hier weer woordelijk en (het zal toeval zijn) ook deze passage is enkel in het Frans.  Arresten maken vergt “de l’étude, des connaissances, des recherches, une mise à lour constante et du temps”. Het vergt dus tijd, soms zelfs 13 jaar, en dan moet het beraad nog beginnen en moet het arrest nog volgen. Echt waar, zo staat het er.

Maar er is hoop. De Eerste Voorzitter meldt met enige trots dat vanaf de lente 2019 het hof van beroep te Brussel zich is “gaan structureren om na denken en om bepaalde projecten op te starten”.  Lees het na in de toespraak, zo staat het er.

Is het verboden om stilletjes te denken, of nog beter: luidop te zeggen, dat dergelijke wachttermijnen de miskenning zijn van de rechtstaat die de behandeling vraagt van een geschil binnen een redelijke termijn?

De nieuwe voorzitter van de Ordre des barreaus francophones et Germanophone schreef enkele dagen geleden in La Tribune (de nieuwsbrief van avocats.be): “une justice efficiente est la garantie de l’ordre social et de l’ordre économique. Sans une justice efficiente, un Etat ne peut plus être qualifié de démocratique”.

De situatie in Brussel is dermate schrijnend dat actie zich opdringt. In het belang van de rechtzoekende. In het belang van justitie. In het belang van het land.

Hugo LAMON

Meer blogposts lezen van Hugo Lamon? Dat kan hier!