Een goede perfectionist

Perfectionisten ‘moeten’ van zichzelf van alles. Dat ‘moeten’ stralen ze uit, zodat ook hun omgeving dwang voelt. Overdreven perfectionisme is hinderlijk. Het fnuikt creativiteit en arbeidsvreugde. Het komt erop aan om het juiste evenwicht te vinden, dan heb je zelf én jouw team de meeste slagkracht en energie.

De behoefte om erg hoge kwaliteit te leveren dient in balans te blijven met het inzicht dat iedereen fouten maakt. Werken en leven onder te hoge druk is contraproductief. In elk geval blijft het niet duren. Als je de dingen juist bekijkt en tegelijkertijd leert om jezelf optimaal aan te sturen verspil je minder tijd en energie.

Een goede perfectionist is een betrouwbare en excellente vakman die evenwel niet angstig is om eens een foutje te maken. Zo stimuleert hij anderen te beseffen dat ze veel van hun fouten kunnen leren. Het komt erop aan je fouten te analyseren en er de verantwoordelijkheid voor te nemen. Je fout niet zien of niet kunnen toegeven, kan je carrière in de weg staan.

Oosterse gevechtskunst

Een leerling oosterse gevechtskunst vertelde aan zijn leermeester dat hij alles wilde leren wat die ervaren leermeester wist. Hij vroeg hoelang het zou duren om alles op en top te kennen. De leermeester dacht na. ‘Tien jaar’, antwoordde hij. ‘Maar ik zal mijn uiterste best doen, ik zal erg goed opletten en zal meer dan veertien uur per dag oefenen. Ik stel echt alles in het teken van mijn opleiding! Hoelang duurt het dan?’ De leermeester dacht weer na en antwoordde: ‘Twintig jaar!’

Als je leeft met de gedachte ‘ik wil zekerheid’ voel je onrust, machteloosheid, frustratie… stress. Dan gaat alles trager en minder goed. Als je vertrouwen toeneemt kun je gemakkelijker leven met onzekerheid, heb je minder stress, ben je gelukkiger en presteer je beter.

Oorzaken

Een van de belangrijke oorzaken van deze vorm van stress ligt in een incongruentie tussen wat je denkt en voelt. Met je bewuste, denkende brein weet je dat je werk in orde is, maar je voelende, onbewuste brein ligt dwars en zegt dat alles helemaal perfect moet zijn, dat mensen dingen verwachten, dat je dit of dat dossier maar beter vandaag nog doet, terwijl de deadline nog een stuk verder ligt. Je ‘moet’ van alles van jezelf.

Soms zijn overdreven verwachtingen de oorzaak van die incongruentie. Om die grote verwachtingen te realiseren ga je dan te intens of zelfs krampachtig te werk, in plaats van gestaag en rustig de weg af te leggen. Het tegengestelde van ‘controle’ is niet ‘alles loslaten’, maar een gezonde nieuwsgierigheid naar wat er nu is. Het besef dat je meestal geen controle hebben, wel invloed, neemt zinloze druk weg.

De drijfveren van een perfectionist ontstaan meestal in de kindertijd, in ons onbewuste brein. Er kan een probleem ontstaan als een ouder op elk ongelukje of elk foutje van een kind corrigerend of verwijtend reageert. ‘Onbewust zal hij dan denken: als ik het perfect doe worden ze niet boos. Of: als ze het niet merken, krijg ik geen straf. Als volwassene kan zo iemand dat gedrag blijven vertonen.’ (Dr. E. Loveridge en Dr. C. Moloney, De Cambridge Code, Unieboek, 2020, p. 75). Zo blijven volwassenen overdreven perfectie nastreven, alle risico’s vermijden of fouten verbloemen. Die patronen zetten zich vast in ons onbewuste systeem.

Oplossing

Door middel van moderne breintechnieken en ontdekkingen van onder andere professor Kahneman (Princeton University en Nobelprijswinnaar) en professor Bargh (Yale University) kan men die patronen wijzigen, zodat hinderlijk perfectionisme nuttig perfectionisme wordt. Op die manier worden we beter dan de beste perfectionist, met meer comfort, energie, creativiteit, vertrouwen en focus. Wat wil een goede jurist nog meer?

Meer via deze link.

De SERVO Helder Groeien training werd erkend in België via Intersentia voor 9 punten ‘permanente vorming’door de Orde van Vlaamse Balies en via KnopsPublishing voor 10 uren door de Nationale Kamer van Notarissen (nr 33732). Erkend in Nederland via Sdu voor 10 punten door de Nederlandse Orde van Advocaten en Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie.

Jeff Keustermans