Een doorsnee erfgenaam betaalt zijn verschuldigde erfbelastingen d.m.v. een overschrijving. Als bijkomende optie voorziet artikel 3.4.3.0.2 VCF in de mogelijkheid om deze fiscale schuld te voldoen door de inbetalinggeving van kunstwerken. De regeling wordt echter zelden gebruikt doordat ze uitermate stroef is en bovendien onvoldoende bekend is bij zowel collectie beherende instellingen, notarissen als bij particulieren. De voorbije jaren werd er zelfs helemaal geen beroep gedaan op de regeling.[1]
Opportuniteiten
Nochtans biedt deze betalingsmodaliteit heel wat opportuniteiten, zowel voor de overheid als voor de betrokken erfgenamen. In de eerste plaats is het een ondergewaardeerd instrument om de publieke collecties met sleutelwerken en/of topstukken[2] te verrijken. De budgetten van musea, culturele archieven, erfgoedbibliotheken ea. zijn immers ontoereikend om de verwerving van cruciale collectiestukken mogelijk te maken.[3] De Topstukkenraad pleitte in zijn advies[4] voor een meer performante regeling voor de betaling van erfbelasting met kunstwerken. Dit instrument kan in grote mate bijdragen tot het behoud van belangrijk, waardevol erfgoed voor Vlaanderen. Een meer performante, minder complexe en soepele regelgeving voor de inbetalinggeving van kunstwerken zou een waardevol en krachtig alternatief financieringsmiddel kunnen zijn om de Collectie Vlaanderen[5] verder uit te bouwen.
De intentie
De problematiek leeft reeds geruime tijd en de intentie om de regeling aan te passen, is aanwezig. Zo werd in opdracht van de Vlaamse overheid o.l.v. prof. A. Draye een lijvige studie[6] omtrent dit onderwerp uitgevoerd. Sindsdien werden tal van schriftelijke vragen gesteld over dit specifieke thema. In 2015 antwoordde S. Gatz op een parlementaire vraag: “dit lijkt me een evident, eigen instrument dat we zeker moeten versterken en verder uitwerken.” [7] Ook uit de beleidsnota blijkt deze visie: “We moeten een performante regeling voor successierechten voor cultuurgoederen uitwerken.” Of nog “Een meer aangepaste erfenisregeling zou voor museale collecties de rol kunnen spelen die de tax shelter op dit vlak speelt in de filmsector.” [8] Ook in de beleidsnota Cultuur 2014-2019 gaat Gatz in op de inbetalinggeving van kunstwerken: “Een andere piste tot versterking van deze prioritaire collecties en de Collectie Vlaanderen vormt de ‘inbetalinggeving van cultuurgoederen om te voldoen aan erfbelasting (…). Het voornemen om werk te maken van een meer performante regeling werd in maart 2016 opgenomen in de conceptnota ‘Naar een duurzame cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen: Een langetermijnvisie voor cultureel erfgoed en cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen’.[9] In 2017 werd een conceptnota voor een nieuwe regelgeving goedgekeurd.[10] Er werd een werkgroep opgericht met experten van zowel de administratie Cultuur als met fiscale experten. Deze zou haar taak volbracht hebben.[11] Een voorontwerp van Decreet zou maanden geleden reeds voorbereid worden door de Administratie Cultuur, in samenspraak met Vlabel.[12]
Wat nu?
Groot was de verbazing toen op 2 mei jl. het thema in het geheel niet aan bod kwam op de studiedag georganiseerd door het Departement Financiën en Begroting waarbij de Taxshift binnen de Vlaamse fiscaliteit belicht werd door academische sprekers. Eén van de vier invalshoeken was nochtans ‘de erf-en schenkbelastingen’.
Het lijkt alvast utopisch om te hopen dat er op dit vlak nog iets zou gefinaliseerd worden vóór het einde van deze legislatuur. Zo blijft de vraag, de vereffening van de nalatenschap door de inbetalinggeving van kunstwerken, Quo Vadis?
De derde editie van ‘Erfbelasting in het Vlaams Gewest’ (Kathleen De Troeyer) omvat een vrij volledige beschrijving van de betreffende regelgeving. De opbouw van het boek respecteert de structuur van de Vlaamse Codex Fiscaliteit. De wetgeving wordt verduidelijkt en het geheel wordt toegelicht met eenvoudige voorbeelden. Naast het successierecht en het recht van overgang komt ook de procedure aan bod.
Deze editie bevat de leerstof Erfbelastingen voor bachelorstudenten maar staat open voor iedereen die als student, in het beroepsleven of op persoonlijk vlak interesse heeft in deze boeiende maar soms complexe fiscale materie.
Het boek is verkrijgbaar via de webshop van MijnWetboek.be of via KnopsBooks.com.
Referenties
[1] Gatz, S. (2016). Naar een duurzame cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen: Een langetermijnvisie voor cultureel erfgoed en cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen.
[2] Conceptnota voor nieuwe regelgeving van C. Coudyser, J. Lantmeeters, M. Meremans, M. Van Werde, P. De Bruyn en J. Peumans betreffende de inbetalinggeving van cultuurgoederen ter voldoening van de erfbelasting, 1288 (2017-2018) – Nr. 1 4 oktober 2017 (2017-2018)
[3] Vr. en Antw. Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting, 15 januari 2019, 478 (2018-19) (LANTMEETERS).
[4] Vr. en Antw. Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting, 15 januari 2019, 478 (2018-19) (LANTMEETERS).
[1] Vr. en Antw. Vl. Parl., 19 februari 2019, 132 (SCHRYVERS).
[2] Voor sleutelwerken geldt voornamelijk de collectieratio voor een welbepaalde erfgoedinstelling, voor topstukken staat het belang van het stuk zelf centraal, los van een collectie. Een Topstuk is volgens het Topstukkendecreet van uitzonderlijk belang (‘zeldzaam’ en ‘onmisbaar’) voor Vlaanderen. Voor topstukken gelden beschermende maatregelen die erop gericht zijn het erfgoed voor Vlaanderen te behouden.
[3] “De helft van de Vlaams ingedeelde musea beschikt over minder dan 35.000 euro per jaar, waardoor ze hun collecties niet kwaliteitsvol kunnen versterken en geen werken met internationale allure kunnen verwerven” Nota van de Vlaamse Regering ingediend door minister Sven Gatz, Naar een duurzame cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen. Een langetermijnvisie voor cultureel erfgoed en cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen, 19 april 2016, 743, nr. 1, p. 38.
[4] Advies ‘inzake een mogelijke herziening van het Topstukkendecreet en inzake de opdracht van het topstukkenfonds’, januari 2016.
[5] De Collectie Vlaanderen is het geheel van de publieke cultureel erfgoedcollecties in Vlaanderen, met onder meer de collectie van de Vlaamse Gemeenschap.
[6] www.kunstenenerfgoed.be/…/onderzoeksrapport_successierechten_en_roerend_cultureel_erfgoed.pdf.
- Drayé, N. Torfs, S. Matheï, T. Nulens, De problematiek, mogelijkheden en opportuniteiten op het vlak van successierechten, voor de collectieopbouw van Vlaamse musea en erfgoedinstellingen en voor de collectie van de Vlaamse Gemeenschap, Universiteit Hasselt, 2006, 342 p.
[7] Vr. en Antw. Vl. Parl., 4 juni 2015, 2319 (SCHRYVERS).
[8] Nota van de Vlaamse Regering ingediend door minister Sven Gatz, Naar een duurzame cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen. Een langetermijnvisie voor cultureel erfgoed en cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen, 19 april 2016, 743, nr. 1, p. 39.
[9] Gatz, S. (2016). Naar een duurzame cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen: Een langetermijnvisie voor cultureel erfgoed en cultureel-erfgoedwerking in Vlaanderen.
[10] Conceptnota voor nieuwe regelgeving van C. Coudyser, J. Lantmeeters, M. Meremans, M. Van Werde, P. De Bruyn en J. Peumans betreffende de inbetalinggeving van cultuurgoederen ter voldoening van de erfbelasting, 1288 (2017-2018) – Nr. 1 4 oktober 2017 (2017-2018)
[11] Vr. en Antw. Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting, 15 januari 2019, 478 (2018-19) (LANTMEETERS).
[12] Vr. en Antw. Commissie voor Algemeen Beleid, Financiën en Begroting, 15 januari 2019, 478 (2018-19) (LANTMEETERS).
0 reacties