Naar jaarlijkse gewoonte vond op 27 mei de VRG-Alumnidag plaats. Op deze 25e jubileumeditie waren er maar liefst 450 inschrijvingen. Deelnemers konden lezingen van onder andere Koen Geens, Mark Eyskens, Benoît Allemeersch en Jan Wouters bijwonen. Daarnaast werd zoals steeds de Alumnus van het Jaar verkozen, een eer die dit jaar toekwam aan Thomas Leysen, ondernemer in hart en nieren. Hieronder kan u een abstract van de lezing van Jan Wouters, die internationaal recht behandelde, raadplegen.

Catalonië, onafhankelijkheidsreferenda, zelfbeschikking en de Europese Unie

In deze lezing duidt professor dr. Jan Wouters de recente ontwikkelingen in de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd vanuit het perspectief van het internationaal recht. Op 1 oktober 2017 stemde 90% van de Catalanen voor onafhankelijkheid, met een opkomst van 43%. In navolging van dit referendum verklaarden de heersende separatistische partijen in het Catalaanse parlement de regio onafhankelijk op 27 oktober 2017. Is wat de Catalanen ondernemen rechtsgeldig? En hoe staat het internationaal recht hier tegenover?

In het eerste deel van de lezing wordt nagegaan hoe het internationaal recht kijkt naar onafhankelijkheidsreferenda, en waarom bepaalde referenda wel (bv. Algerijnse onafhankelijkheid) en andere niet (bv. aansluiting van de Krim bij Rusland) op de steun van de internationale gemeenschap kunnen rekenen. Vervolgens wordt geanalyseerd of Catalonië überhaupt een referendum over onafhankelijkheid kan organiseren onder het Spaanse recht. Daartoe wordt ingegaan op de relatie tussen Madrid en Catalonië zoals deze vorm heeft gekregen in de Spaanse grondwet.

In het tweede deel van de lezing wordt antwoord gegeven op de vraag of Catalonië zich kan beroepen op het volkenrechtelijke zelfbeschikkingsrecht om zijn onafhankelijkheidsstreven kracht bij te zetten. Dit vormt wederom een complexe kwestie, aangezien de positie van internationaal recht ten aanzien van eenzijdige onafhankelijkheidsverklaringen niet eenduidig is. Om deze vraag te beantwoorden zal worden nagegaan wat de Catalaanse strijd voor onafhankelijkheid drijft.

Tot slot zal de verhouding tussen Catalonië en de Europese Unie worden aangekaart, zoals deze nu is en hoe ze zou zijn in de hypothese dat Catalonië een onafhankelijke Staat wordt. Ook op het verschijnsel van separatisme binnen de Europese Unie wordt ingegaan. Hoe kan deze opmars verklaard worden? Zijn er structurele en institutionele tekortkomingen binnen de Unie die deze tendens veroorzaken of op zijn minst versterken? Tenslotte wordt nagegaan of de Unie legitiem kan volhouden dat “Catalonië een zuiver interne kwestie betreft” dan wel of zij daadkrachtiger zou moeten optreden in dit dossier.

Het videoverslag van de 25ste editie van de VRG-Alumnidag werd gemaakt door Advocatennet.be en is te bekijken bovenaan het artikel. 

Meer informatie over VRG-Alumni vindt u via deze link.