De bijna 7.000 pleeggezinnen die elke dag kinderen en jongeren met een kwetsbare thuissituatie een veilige thuis geven, hebben tijdens de Week van de Pleegzorg (18-27 november 2022) extra aandacht gekregen. Notarissen krijgen af en toe vragen van pleegouders: erft een pleegkind van mij? Kan ik iets regelen en… benadeel ik dan mijn biologische kinderen niet?

Pleegkinderen erven niet automatisch

In tegenstelling tot adoptiekinderen, erven pleegkinderen niet automatisch van de pleegouders. Ze erven dus van hun ouders. De ouders behouden trouwens ook het ouderlijk gezag. Wie financieel iets wil regelen voor zijn pleegkind kan naar de notaris. Er zijn immers verschillende mogelijkheden om toch een financiële bescherming te voorzien.

Testament

Wie na zijn overlijden iets wil nalaten aan zijn pleegkind, kan dat. Dat kan via een testament. Een testament stel je bij leven op, maar krijgt pas uitwerking na je overlijden. Je kan je testament ook op elk moment wijzigen zolang je gezond van geest bent. Je kan een testament zelf opstellen, of je kan je testament laten opstellen bij de notaris. Dat laatste geeft je meer veiligheid. Een notaris zorgt ervoor dat je testament niet in vraag kan worden gesteld. Bovendien adviseert de notaris je ook over de inhoud van het testament. Niet alles kan en mag zomaar. Als je kinderen hebt, zal je bijvoorbeeld rekening moeten houden met hun minimaal erfdeel. Als regel geldt dat je kinderen recht hebben op de helft van je nalatenschap. De andere helft kan je gebruiken om na te laten aan anderen, bv. je pleegkinderen.

Successietarieven voor pleegkinderen

Had je al iets geregeld voor een pleegkind in een testament? Doe dan even een check-up bij de notaris. De kans is groot dat je in je testament een ‘duolegaat’ hebt voorzien. Sinds kort is het fiscaal nut bij duolegaten weggevallen. Deze testamenten kunnen door deze wetswijziging een heel andere uitwerking krijgen. Laat je testament dus bij de notaris aanpassen als je zo’n duolegaat had voorzien. De notaris zal met jou bekijken of een schenking een betere optie is.

Maar betaalt het pleegkind zich dan niet blauw aan erfbelasting als je een testament opstelt? Nee. In Vlaanderen genieten ‘zorgkinderen’ (waaronder pleegkinderen) die erven van dezelfde tarieven als de natuurlijke kinderen. De lage tarieven gelden enkel voor zorgouders die drie jaar onafgebroken voor een -21 jarige hebben gezorgd. Valt het zorgkind niet onder de tarieven, dan kan een ‘vriendenerfenis’ eventueel soelaas bieden om toch te genieten van het laagste tarief: zorgouders kunnen maximaal 15.000 euro aan het laagste tarief van 3% nalaten aan één of meerdere pleegkinderen.

Schenking

Een andere mogelijkheid is schenken. In tegenstelling tot een testament, geef je bij een schenking een deel weg tijdens je leven. Enige voorzichtigheid is hier dus geboden. Enerzijds kan je ook hier niet onbeperkt schenken. Ook hier zal je rekening moeten houden met het reservatair erfdeel van je andere kinderen. Gegeven is gegeven: een schenking is onherroepelijk. Bovendien kan je schenken op verschillende manieren. De veiligste schenkingen zijn via de notaris. Zijn tussenkomst is vooral nuttig omdat hij je kan adviseren over de gevolgen van je schenking, ook voor je kinderen. Bovendien kan de notaris ook voorwaarden koppelen aan een schenking. Pleegkinderen genieten ook hier van de laagste belastingtarieven (schenkbelasting) onder dezelfde voorwaarden als bij de erfbelasting.

Erfovereenkomst

Schenkingen kunnen voor conflicten zorgen binnen een familie. Daarom kan je sinds 2018 ook een ‘globale erfovereenkomst’ opstellen met al je kinderen, waaronder je pleegkinderen. Bij de notaris bekijken ouders en hun kroost of alles evenwichtig werd verdeeld. Wat heeft de ene gekregen via een schenking, maar bijvoorbeeld ook aan voordelen? Iedereen moet dan wel rond de tafel gaan zitten.

Broers en zussen kunnen ook een punctuele erfovereenkomst sluiten. Hierbij kunnen ze bijvoorbeeld aanvaarden dat hun minimaal erfdeel aangetast wordt door een schenking aan een pleegkind. Dit kan nuttig zijn als de pleegouders een verregaande financiële bescherming willen voorzien voor een pleegkind.

Notaris.be

Op de hoogte blijven van alle nieuwigheden binnen de juridische en fiscale wereld?
Volg Jubel.be op LinkedIn