Bemiddeling is niet meer weg te denken uit het instrumentarium om conflicten af te handelen. De periode dat er veel meer cursisten een training tot bemiddelaar volgden dan het nominale aantal bemiddelingen, ligt nog niet zo lang achter ons.

Vanwaar de moeilijkheid om bemiddeling ingang doen vinden?

Het antwoord is duidelijk: bemiddeling is een erg immaterieel product.

Bij een gerechtelijke procedure kun je je verwachten aan een gerechtelijke uitspraak, een materieel product. Je kunt tevreden of radicaal ontevreden zijn met de inhoud van de gerechtelijke uitspraak en/of met de totstandkoming daarvan, doch dat is een totaal andere vraag.

Voor je een bemiddeling opstart moet je een pedagogisch traject doorlopen, hetgeen inhoudt dat je je realiseert welke communicatie- en denkprocessen bij een bemiddeling zullen aan bod komen. Bovendien is het vertrouwen in heel wat mensen vereist. Als partij heb je een tegenpartij, en elke partij wordt al dan niet bijgestaan door een raadsman of vertrouwenspersoon. Dit levert minstens twee, allicht vier personen op, en dan moet je nog op zoek gaan naar een bemiddelaar die het vertrouwen van de voormelde betrokkenen geniet. Bij een co-bemiddeling komt er nog een persoon bij, en daarmee is het aantal betrokkenen misschien nog niet afgesloten.

Tussen al die personen dienen voorafgaandelijk contractuele afspraken gemaakt, aangevuld met de toepasselijke wettelijke bepalingen.

Als dan die groep personen rond de tafel zit, is er geen enkele garantie dat de bemiddeling in een akkoord zal resulteren. Het meest kenmerkende aspect van onderhandelingen, ook voor gecoachte onderhandelingen, is dat elke partij een vetorecht behoudt op de totaliteit van de uitkomst zolang al wat die partij wenst opgenomen/verwijderd te zien, niet effectief opgenomen/verwijderd is op de wijze waarop die partij dat wenst.

Tijdens de bemiddeling zelf maakt de onder woorden gebrachte communicatie slechts een beperkt gedeelte van de totale communicatie uit, hetgeen de immateriële aard van de bemiddeling onderstreept.

De geloofwaardigheid van de bemiddeling is afhankelijk van de integriteit van de bemiddelaar en van de wijze waarop hij/zij de communicatie tussen partijen organiseert.

Bovendien kan een bemiddeling slechts slagen indien elke partij bereid is de onderhandelde overeenkomst effectief uit te voeren. De geruststellende afsluitende bedenking is dat over de jaren heen wordt vastgesteld op 75-85% van alle opgestarte bemiddelingen ook effectief in een akkoord resulteert.

Luc Demeyere

Meer weten? In het boek Commerciële conflicten managen. Denken en doen, uitgegeven bij Lea Uitgevers, gaat de auteur op velerlei aspecten dieper in.