Bij het inloggen op een website bent u ongetwijfeld al eens onderworpen aan een CAPTCHA.[1] Een test waarmee een computer probeert te bepalen of u een mens of een computer bent. Sinds de supersnelle opkomst van ChatGPT (en zijn concurrenten) rijst bij veel mensen dezelfde vraag: hoe kan ik herkennen of een tekst geschreven werd door een mens of een robot? Herkent u in deze tekst een menselijke hand of ziet u er artificiële intelligentie (AI) in?[2]

AI is de duivel niet

We hebben als mens van nature blijkbaar nog al een dubbelzinnige houding tegenover AI. Aan de ene kant zijn we enthousiast en staan vol verwondering te kijken naar wat het allemaal kan. Aan de andere kant hebben we ook veel terughoudendheid. Die is allicht ingegeven door de beeldvorming in talloze sciencefictionfilms (van 2001: A Space Odyssey tot Terminator) waar op hol geslagen computers of robots de mensheid bedreigen. We moeten inderdaad onze ogen niet sluiten voor de risico’s. Maar filmische doemscenario’s schilderen een verkeerd beeld.

We moeten inderdaad onze ogen niet sluiten voor de risico’s. Maar filmische doemscenario’s schilderen een verkeerd beeld.

Een direct gevaar dat veel mensen zien in de opkomst van AI is de bedreiging van hun job. We moeten niet rond de pot draaien. Onze jobs zullen veranderen, en sommige banen zullen verloren gaan met name voor wie zich niet kan aanpassen. Designers zullen niet verdwijnen, maar in de toekomst zullen designers die AI-tools ten volle kunnen benutten, meer gegeerd zijn dan diegenen die dat niet kunnen. Het geeft een andere invulling, maar vermindert daarom de menselijke creativiteit niet.[3]

Alles verdacht: kunnen we echt van “artificieel” onderscheiden

Plots is alles verdacht. Van blogs tot social media-posts we stellen ons voortdurend de vraag of een tekst geproduceerd werd door een mens of een robot. Zo onderzocht de Universiteit Antwerpen in februari van dit jaar al een mogelijk fraudegeval, van een student die zijn scriptie door ChatGPT zou hebben laten schrijven. Alle onderwijsinstellingen zijn er in ieder geval alert voor. Waarbij we tegelijk de vraag moet durven stellen of de hulp inroepen van AI sowieso fraude is. Het antwoord daarop lijkt eerder negatief. Alles draait immers om de manier waarop we AI inzetten. Wat wel zeker is, is dat het fenomeen alleen maar zal toenemen. Universiteiten zullen grondig moeten nadenken over een intern AI-beleid en zullen hun examenreglementen moeten aanpassen. Net als iedere technologie zal generatieve AI als ChatGPT studenten immers ook heel wat bijbrengen, hen op een andere manier doen opzoeken, studeren en thesissen schrijven. Dat is op zich niet slecht. Maar het vraagt wel de nodige aanpassing.

Zou u zich bekocht voelen als blijkt dat een tekst die u boeiend en relevant vond, blijkt geschreven te zijn door een robot?

Betrouwbaarheid van teksten gegenereerd door AI

Een andere vraag die vaak opgeworpen wordt is of teksten die geschreven (of beter gegenereerd?) werden door een robot wel betrouwbaar zijn. Er bestaan inderdaad voorbeelden van AI-teksten die wartaal zijn, die foute of achterhaalde informatie bevatten of die gewoonweg niet erg goed geschreven zijn.

Twee nuances doen u misschien van gedachte veranderen:

• AI maakt enorme sprongen op korte tijd: waar we in een vorig artikel nog schreven dat over bepaalde (juridische) onderwerpen ChatGPT het niveau haalde van een gemiddelde bachelorstudent, is dat niet noodzakelijk nog zo wanneer u dit leest. En beslist niet meer over drie, zes of twaalf maanden vanaf nu.
• Heeft u zich hetzelfde al eens afgevraagd over een blog die door een mens werd geschreven? U kent immer meestal de auteur niet. Vergissen is menselijk, dus wat als een auteur zich vergist. Is hij werkelijk expert of doet hij zich voor als expert? Uit testen blijkt dat sommige AI-systemen ‘biased’ zijn, maar mensen zijn dat haast per definitie ook. De betrouwbaarheid van een menselijke tekst is dus niet per definitie groter.

Of u een tekst leest van een robot of een mens, een dubbelcheck of alle informatie klopt is altijd een goed idee. Een gezonde portie wantrouwen aan de dag leggen dus. Beter dan stil te staan bij de vraag of een artikel, blog of social post werd geschreven door een mens of niet, is stil te staan bij de finaliteit van de tekst: wil de auteur informeren, u van zijn mening overtuigen, u iets verkopen, …

Als er één reden is waarom het wel van belang is te weten of er een mens of AI achter de tekst zit, is het om te weten wie er uiteindelijk verantwoordelijk is voor de (mis)informatie. Wat als u schade lijdt, wat als de tekst kwetsen of beledigend is. Het lijkt vooralsnog logisch dat er uiteindelijk een mens verantwoordelijk is voor de inhoud van een tekst. Zelfs als die met hulp van AI werd gemaakt.

Hoe het verschil herkennen als u dat wil

In navolging van ChatGPT ontstonden er niet enkel allerhande concurrenten, die hetzelfde proberen te doen, maar ook heel wat systemen die AI (kunnen) onderscheiden van mensenwerk, ironisch genoeg gebruikmakend van AI. ChatGPT heeft zelfs een eigen tool (AI Tekst Classifier). Daarnaast zijn er tools als Undetectable AI, Originality Ai en vele anderen.

Hebt u geen tools ter beschikking, of wil u liever zonder hulp van een AI-tool zelf proberen te detecteren of een tekst door AI geschreven werd? De onderstaande niet-limitatieve lijst geeft aan waar u op kan letten.

• Onnatuurlijk taalgebruik: AI-modellen hebben de neiging om taal op een technische en formele manier te gebruiken, omdat ze zijn getraind op grote hoeveelheden tekst die afkomstig zijn van formele bronnen zoals wetenschappelijke artikelen of nieuwsberichten. Hierdoor kunnen ze soms klinken alsof ze uit een encyclopedie zijn gehaald en een gebrek hebben aan informeel taalgebruik dat typisch is voor menselijke interactie.
• Grammaticale fouten of vreemde zinsconstructies: Hoewel AI-modellen over het algemeen goed zijn in het produceren van grammaticaal correcte zinnen, schrijven ze soms vreemde zinsconstructies die ongebruikelijk of onnatuurlijk klinken voor een menselijke schrijver.
• Kennisbeperking: AI-modellen hebben een kennisbron, zoals een trainingsset van tekst, waarop ze zijn gebaseerd. Als een tekst specifieke details of informatie bevat die buiten de kennis van het model valt, kan dit erop wijzen dat het door een mens is geschreven. AI kan moeite hebben om actuele informatie te verwerken die is opgedaan na de trainingsperiode van het model.
• Patroonherkenning: Als je bekend bent met bepaalde AI-tools of platforms, kun je mogelijk patronen herkennen in de gegenereerde tekst die overeenkomen met die specifieke tool. Sommige AI-generatoren hebben bijvoorbeeld bepaalde stilistische eigenaardigheden die consistent aanwezig zijn in hun gegenereerde tekst.

Het is echter belangrijk om op te merken dat deze indicatoren geen absolute zekerheid bieden. AI-modellen evolueren voortdurend en nieuwe technieken kunnen deze herkenningstekens verminderen. Bovendien kunnen getrainde auteurs proberen de teksten van AI na te bootsen om de herkenning te bemoeilijken.

Wim Putzeys, hoofdredacteur Jubel

Referenties

[1] Completely automated public Turing-test to tell computers and humans apart, genoemd naar de Britse wiskundige en computer-pionier Alan Turing.

[2] U heeft in beide gevallen gelijk – een menselijke hand, geholpen door een beetje AI.

[3] Tegelijkertijd is het waar dat AI ook zonder menselijke tussenkomst teksten en beelden zal kunnen creëren. Zodat wie geld wil besparen, allicht de tussenkomst van een auteur, designer, … zoveel mogelijk kan proberen uit te schakelen.