Werken tijdens de vakantie is vervelend, ook al blijft het bij het opvolgen van e-mails. Een arrest van 10 september 2018 van het arbeidshof Luik (Arbeidshof Luik 10 september 2018, JTT 2018, 484) vormt een herinnering aan de (arbeidsrechtelijke) risico’s hieromtrent.

Feiten: ongeval tijdens vakantie

Een hoofdredacteur/werknemer van een tijdschrift over motoren had met een aantal vrienden een motorvakantie gepland voor vier dagen in Corsica, met eigen middelen gefinancierd. Dit stond ingeboekt in de loonadministratie als vakantie. Hij had echter op voorhand al het idee om over de reis een artikel te schrijven, maar had dit niet besproken met zijn leidinggevende.

Op voorhand had de werknemer al research gedaan over reizen met de motor op de Franse spoorwegen. Tijdens de reis installeerde de werknemer een gps-tracker om de route te volgen en kwam hij overeen met zijn reisgenoten dat zij zouden (kunnen) figureren op foto’s die zouden worden gepubliceerd in het tijdschrift.

Op reis had de werknemer een motorongeval, waarna de werknemer in het ziekenhuis belandde, met een maandenlange revalidatie tot gevolg.

De verzekeraar weigerde het ongeval aan te merken als een arbeidsongeval.

Oordeel arbeidshof: arbeidsongeval

Het arbeidshof oordeelde dat de hoofdredacteur – in de feiten – een grote mate van redactionele vrijheid genoot, aangezien hij nooit voorafgaande toestemming vroeg om een artikel te schrijven.

De reis was aangemerkt als vakantie in de loonadministratie, hetgeen in principe betekent dat de werknemer niet zou werken. Doordat hij een verslag van de vakantie wilde publiceren, en dus zou ‘werken’ tijdens de reis, was de werknemer beperkt in zijn vrijheid, waardoor hij – alleszins hypothetisch – onder het gezag van de werkgever stond (of kon staan). De reis was dus werktijd, waardoor het ongeval als arbeidsongeval werd aangemerkt.

Het feit dat de werknemer de reis privé financierde, was voor het arbeidshof irrelevant, te meer omdat het tijdschrift in financiële moeilijkheden verkeerde en het arbeidshof het als een gunst van de werknemer ten opzichte van de werkgever beschouwde om de eigen middelen aan te wenden.

Conclusie: oppassen met werken tijdens vakantie 

Het is dus perfect mogelijk dat een ongeval tijdens vakantie toch als arbeidsongeval wordt aangemerkt. Dit is logisch indien er een bepaalde band is van de reis met de uitvoering van het werk, zoals in deze casus.

Los van enige band tussen reis en uitvoering van het werk, is het echter ook nog steeds perfect mogelijk dat indien een werkgever een werknemer de instructie geeft om te werken tijdens zijn of haar vakantie, een ongeval als arbeidsongeval kan worden aangemerkt. De werknemer is dan namelijk beperkt in zijn vrijheid.

De situatie is meer genuanceerd indien de werknemer geen uitdrukkelijke instructie ontvangt om te werken, maar indien er verwacht wordt dat de werknemer werkt tijdens vakantie.  Dan is de vraag of er daadwerkelijk inhoudelijk werk wordt gecreëerd, dan wel of het louter over bijkomstig werk gaat, zoals bijvoorbeeld het opvolgen van e-mails. In deze grijzere zones zal de vraag zijn of de werknemer al dan niet beperkt is in zijn vrijheid om een vakantie al dan niet te (kunnen/moeten) beschouwen als werk, met alle gevolgen vandien.

Bijkomende risico’s: loonvorderingen en/of inbreuk vakantiewetgeving 

De discussie over werken tijdens vakantie ontstaat vooral in het kader van arbeidsongevallen met een langdurige arbeidsongeschiktheid, waarbij de werknemer een groot bedrag van de verzekeraar misloopt.

Het is echter ook perfect mogelijk, los van een ongeval, dat een werknemer tegen de werkgever een vordering tot betaling van loon instelt voor de gewerkte dagen, met een eis tot omzetting in de loonadministratie van vakantiedagen naar gewerkte dagen, waarna de vakantie op een ander moment kan/moet worden opgenomen.

Indien in deze laatste hypothese de werknemer zijn twintig wettelijke vakantiedagen niet (volledig) heeft opgenomen op het einde van het kalenderjaar, kan er een inbreuk zijn op de strafrechtelijk gesanctioneerde vakantiewetgeving, waarvoor de werkgever aansprakelijk is. Uiteraard kan het (saldo aan) vakantiegeld dan worden uitbetaald, maar een sociale inspectie zou nog altijd sancties kunnen opleggen indien zij meent dat de werkgever heeft verhinderd dat de werknemer zijn (volledige) wettelijke vakantie zou opnemen in het kalenderjaar.

Auteur: Tom Lemense

Meer lezen van Stappers Advocaten? Dat kan hier!