Het duolegaat is vandaag een populaire techniek voor wie een deel van zijn erfenis fiscaalvriendelijk wil nalaten aan een goede vriend of een ver familielid. Maar belangrijke wijzigingen zijn in aantocht. Vanaf 1 juli 2021 vervallen in het Vlaams gewest de fiscale voordelen van zo’n duolegaat. Wie een duolegaat heeft opgenomen in zijn testament, maakt best een afspraak met een notariskantoor om zijn regeling bij te sturen.

1. Wat is een duolegaat?

Het duolegaat is een techniek die is opgenomen in een testament waarbij je meerdere begunstigden aanduidt die elk een legaat ontvangen, bijvoorbeeld een goed doel en een vriend. Het wordt vooral benut door mensen die enkel verre familie hebben of mensen die hun nalatenschap willen nalaten aan een vriend. Verre familie of vrienden zijn onderworpen aan de doorgaans hoge, progressieve tarieven in de erfbelasting. Werken met een duolegaat kan in deze situaties fiscaal interessant zijn. Met een duolegaat laat je (een deel van) je vermogen na aan een goed doel op voorwaarde dat dit goede doel een nettobedrag of een deel van de nalatenschap, vrij van erfbelasting, uitkeert aan een ver familielid of een vriend. In de praktijk zal het verre familielid of de vriend “netto” meer van de erfenis overhouden dan wanneer hij rechtstreeks van jou zou erven.  Ook het goede doel houdt er aan over.

2. Wat zou er in de toekomst wijzigen?

De Vlaamse regering keurde op 18 september een voorontwerp van decreet goed dat de techniek van het duolegaat ‘afschaft’ voor overlijdens na 30 juni 2021. Dat betekent dat er vanaf dan ook voor oude testamenten met een duolegaat geen fiscaal voordeel meer zal zijn.

3. Wat zijn de risico’s als ik mijn duolegaat ongewijzigd laat?

Laat je je testament (waarin een duolegaat is opgenomen) ongewijzigd, dan is de kans groot dat het goede doel meer erfbelasting moet betalen dan de waarde die het ontvangt. In dat geval zal het aangeduide goede doel het legaat logischerwijze verwerpen. Het deel dat had moeten toekomen aan het goede doel zal dan, afhankelijk van wat in je testament bepaald was, aan iemand anders toekomen (bv. een wettelijke erfgenaam of iemand anders die in je testament aangeduid stond).

4. Ik heb een duolegaat of ik was van plan om één op te stellen. Wat nu ?

Het is zinloos om snel nog een duolegaat op te stellen. De nieuwe regels gelden voor alle overlijdens na 30 juni 2021. Ongeacht de datum waarop je je testament hebt opgemaakt.  Om zeker te zijn dat je regeling beantwoordt aan je wensen, laat je best vóór 1 juli 2021 je testament aanpassen. Talm dus niet te lang om een afspraak te maken met een notariskantoor. Naargelang je wensen en je persoonlijke situatie zal de notaris met jou bekijken wat de beste oplossing is en een nieuwe regeling uitwerken.

5. En wat als ik iets wil nalaten aan een goed doel?

Dan kan dat nog altijd fiscaalvriendelijk gebeuren. De tarieven om na te laten of te schenken aan goede doelen zouden volgens het voorontwerp van decreet drastisch verlagen. Als je overlijdt na 30 juni 2021, zal het goede doel geen erfbelasting meer op betalen op wat het erft. Het tarief zakt van 8,5 naar 0 procent. Vanaf deze datum geldt ook een nultarief voor schenkingen aan goede doelen.

6. Maar wat als ik toch iets wil nalaten aan een goede vriend of ver familielid?

Het voorontwerp van decreet voorziet nieuwe regels voor wie iets wil nalaten aan een vriend of een ver familielid. Ook hier zouden de nieuwe regels gelden voor alle overlijdens vanaf 1 juli 2021. Op een bedrag van maximaal 15.000 euro zou de goede vriend, verre familielid of een broer of zus slechts 3% erfbelasting betalen in de plaats van de huidige 25%. Dat is een korting van maximaal 3.300 euro. Het tarief van 3% is hetzelfde tarief als voor verkrijgingen in rechte lijn (kinderen, kleinkinderen…) en tussen partners. Voorwaarde is dat je je testament laat opmaken voor een notaris.

Boven het bedrag van 15.000 euro zouden de huidige tarieven van toepassing blijven. Naargelang de omvang van het legaat, kunnen die oplopen tot 55%. Vraag daarom advies aan de notaris als je iets wil nalaten aan een vriend of een ver familielid. Afhankelijk van de situatie kan de notaris met jou bekijken of een schenking  aangewezen is.