Het sociaal statuut van de Airbnb-er

De Standaard, woensdag 23 februari 2017, p. 25

“Het sociaal statuut van …” zou de titel kunnen zijn van een werkelijk oneindige boekenreeks. Vandaag is, na de “intercommunalist”, de Airbnb-er aan de beurt.

Wat doet een Airbnb-er?

Wikipedia definieert Airbnb als “een online marktplaats voor de verhuur en boeking van privé-accommodaties”. Het gaat m.a.w. in essentie om een website.

Een Airbnb-er maakt gebruik van het boekingssysteem van die website om kamers in zijn woning te verhuren.

Is een Airbnb-er een zelfstandige?

Een zelfstandige is een natuurlijke persoon die in België een beroepsbezigheid uitoefent. In een vorige post hadden wij het al over dat laatste begrip: het veronderstelt een activiteit die gekenmerkt wordt door een zekere regelmaat en de bedoeling daaruit inkomsten te halen.

Wie slechts occasioneel via Airbnb verhuurt, is dus geen zelfstandige. Wie dat echter regelmatig doet, is dat wel.

Maar wie een beroep kan doen op het speciaal belastingregime voor de deeleconomie, valt op die grond niet onder de socialezekerheidsregeling voor zelfstandigen voor zover zijn bruto-inkomsten 5.100 euro – in cijfers van 2017 – op jaarbasis niet overschrijden (art. 5ter Sociaal Statuut Zelfstandigen). Maar het voorbehoud dat Johan Rasking maakt onder punt 4 van zijn artikel, geldt ook voor de socialezekerheidsbijdragen: de uitsluiting geldt enkel voor deeleconomie-activiteiten via een erkend elektronisch platform (art. 90, 1°bis, b, WIB). Airbnb zou die erkenning (nog) niet hebben.

Moet een regelmatige Airbnb-er socialezekerheidsbijdragen betalen?

In de zelfstandigenregeling worden de bijdragen berekend op de beroepsinkomsten zoals die worden vastgesteld overeenkomstig de wetgeving op de inkomstenbelasting (art. 11, § 1, en § 2, eerste lid, Sociaal Statuut Zelfstandigen).

Het hangt dus van af van de fiscale kwalificatie van de inkomsten van de Airbnb-er  of hij socialezekerheidsbijdragen verschuldigd zou kunnen zijn.

Airbnb-inkomsten worden door het Wetboek van Inkomstenbelasting als diverse inkomsten beschouwd als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, waaronder de al genoemde erkenning van het onlineplatform, die er voor Airbnb blijkbaar niet is. Zij zijn dan beroepsinkomsten als sprake is van een zekere regelmaat.

Volgens Johan Rasking in De Standaard wordt maximaal een vijfde van Airbnb-inkomsten geacht te staan tegenover diensten, beroepsinkomsten dus als sprake is van een zekere regelmaat, en zijn de overige inkomsten roerende of onroerende inkomsten. Als dat zo is en als men dat criterium ook zou aanhouden voor het niet-erkende onlineplatform dat Airnb blijkbaar minstens voorlopig nog is, zou de regelmatige Airbnb-er dus socialezekerheidsbijdragen verschuldigd kunnen zijn op maximaal een vijfde van zijn Airbnb-inkomsten, nl. 21 % op een verondersteld minimum van 13.296,25 euro in cijfers van 2017 (art. 12, § 1, eerste lid, 1°, en tweede lid, Sociaal Statuut Zelfstandigen).

Als de betrokkene echter een beroep heeft als werknemer, ambtenaar of lid van het onderwijzend personeel met een substantiële omvang – zij moet “gewoonlijk en hoofdzakelijk” zijn, zegt de wet, maar ik laat de details hierover even achterwege – is zijn zelfstandige Airbnb-activiteit te beschouwen als een bijberoep. Wie een zelfstandige activiteit als bijberoep uitoefent, is geen socialezekerheidsbijdragen verschuldigd als zijn netto belastbare beroepsinkomsten voor het bijdragejaar geen 1.471 euro bedragen (art. 12, § 2, eerste lid, Sociaal Statuut Zelfstandigen). Als wij, voor het gemak van rekenen, aannemen dat een vijfde van de netto belastbare inkomsten van een Airbnb-er zijn dienstprestaties vergoedt, betekent dit dat hij maar een risico loopt wat de socialezekerheidsbijdragen betreft, vanaf het ogenblik waarop hij om en bij op jaarbasis netto 7.355 euro haalt uit Airbnb-en.

Maar zelfs als omwille van het feit dat het gaat om een bijberoep en de lage beroepsinkomsten daaruit geen bijdragen verschuldigd zijn, moet de Airbnb-er aansluiten bij een socialeverzekeringskas voor zelfstandigen, al kan worden afgezien van de ambtshalve aansluiting bij de Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen die het normale gevolg is als hij dat verzuimt (art. 9, derde lid, Algemeen Reglement Sociaal Statuut Zelfstandigen).

Conclusie

Een Airbnb-er die regelmatig kamers verhuurt, moet aansluiten bij een socialeverzekeringskas voor zelfstandigen. Hij is dan immers een zelfstandige, althans zolang Airbnb niet erkend is als elektronisch platform.

Op het “dienstengedeelte” van zijn netto belastbare inkomsten uit die activiteit, hoe gering die ook zijn, is hij dan 21 % bijdragen verschuldigd en in ieder geval de minimumbijdragen verschuldigd. Heeft hij echter een hoofdberoep als werknemer, ambtenaar of in het onderwijs, dan zullen maar bijdragen verschuldigd zijn als dat “dienstengedeelte” van de inkomsten, maximaal blijkbaar op één vijfde van het totaal vast te stellen, minstens 1.471 euro (bedrag 2017) op jaarbasis bedraagt.

Meer lezen?